Rapport Zuide­lijke Reken­kamer Voortgang Ener­gie­tran­sitie provincie Noord-Brabant

Vorige maand is de hoofdprijs van de nieuwjaarstrekking van de staatsloterij hier in Brabant gevallen. Het was een gigantisch bedrag van 30 miljoen euro. Volgens mij begint iedereen die zo’n bericht leest zich voor te stellen hoe het zou zijn om ook zo’n immens bedrag te winnen. Ik in ieder geval wel. Ik droomde van een toekomst zonder studieschuld en in een tweekamerappartement met een balkon. Geen kast van een villa, een koophuis is op zich al een droom voor mijn generatie – maar dat verder ter zijde.

Dan sta ik voor een keuze. Ik kan stoppen met werken, een staatslot kopen en de schulden op laten lopen terwijl ik op een terrasje wacht op de hoofdprijs. De geschiedenis wijst immers uit dat het mogelijk is om opeens rijk te worden. Of ga ik toch maar door met werken? Dat kost meer moeite, maar dan neem ik wel het zekere voor het onzekere en behoud ik de regie over mijn eigen financiële situatie. Als u me een advies zou moeten geven, wat zou dat dan zijn?

Ik ben bang dat dit college me zou vertellen dat ik er best vanuit kan gaan dat ik er wel kom met een staatslot. Dat is althans de logica die zij gebruikt met betrekking tot de RES’en. Ze kopen misschien geen lot om de energietransitie te bekostigen, maar ze gaan wel uit van een ontwikkeling die helemaal niet zeker is. ‘Trendbreuken’ worden ze genoemd. Wachten op innovaties die nog niet uitgevonden zijn en ontwikkelingen waarvan we hopen dat ze positief uitpakken: “Het verleden heeft laten zien dat deze mogelijk zijn, dus dan kunnen we er wel van uitgaan dat die weer plaatsvinden.”

Maar dat is nogal een gok. We hebben het hier over onze energievoorziening, waar we allemaal van afhankelijk zijn. En we hebben het over het voorkomen van de uitstoot van broeikasgassen, het beschermen van de leefomgeving waar we allemaal van afhankelijk zijn. Willen we dat benaderen als een kansspel?

Het rapport van de Zuidelijke Rekenkamer laat zien dat als we doorgaan zoals we de afgelopen jaren bezig zijn geweest, we de RES-doelen niet gaan behalen. Dat is zeer zorgwekkend. Deze doelen zijn wat mijn partij betreft al te karig. Om de opwarming van de Aarde te beperken tot 1,5 graad, moeten we al veel sneller klimaatneutraal zijn. Er moet dus snel iets veranderen, en we kunnen niet wachten tot dat vanzelf gaat. Dit is het moment om de regierol te nemen waar de provincie als middenbestuur zo geschikt voor is. Dat is wat de Zuidelijke Rekenkamer ook adviseert, en mijn fractie sluit zich hierbij aan. Het is jammer dat het college dit advies liever niet overneemt.

Wij zullen dus voor het statenvoorstel stemmen zoals het voorligt, en we roepen het college met klem op om de adviezen die zijn opgesteld door de rekenkamer over te nemen, en hier naar te handelen.