Chim­pansee onder­zoekster Jane Goodall bezoekt Noord-Brabant

Jane Goodall was in Nederland voor een bliksembezoek om haar “roots and shoots” programma te promoten. Zij gaf op 28 oktober een lezing in de grote zaal van het Chassé theater in Breda. Partij voor de Dieren werkgroep Noord-Brabant was erbij. Ondanks de mededeling van haar persmanager dat Jane Goodall absoluut wars is van iedere politieke richting geven we toch graag een korte impressie van Jane’s voordracht.

Jane werd voorafgegaan door een kordate Australische vrouw -een ‘vet nurse’ die in het oerwoud zieke en gewonde chimpansees verzorgd - die in rap tempo een opsomming gaf van alle gevaren en problemen waar de opvangcentra in Afrika mee kampen. Filmfragmenten met beelden van chimpansees en ander ‘wildlife’ op locale markten die onder gruwelijke omstandigheden, zoveel mogelijk levend (want vers) werden verkocht als ‘bush meat’ en een reddingsactie van een chimpansee die met zijn hand in een klem zat, begeleidde haar verhaal.
Het overzicht van Afrika’s laatste eilandjes van ongerept oerwoud waar nog chimpansees leven, omringd door oprukkende bevolking en multinationals schetste een trieste, bijna hopeloze situatie. Je voelde hoe in de hele zaal iedereen machteloos en gedeprimeerd werd van deze beelden.

Toen kwam Jane aangelopen………

Frêle en elegant, een modieuze sjaal gedrapeerd over haar schouders, op-en-top een lady. Automatisch ging iedereen applaudisseren en staan.

Haar antwoord op dit applaus was geheel in stijl:
in de taal van de chimpansee deed zij keihard de uitbundige OE OE OE OE OE roep met een vrolijke hoge uithaal aan het einde.

Toen begon zij rustig haar verhaal: haar jeugd, haar moeder, haar liefde voor dieren, haar onafgebroken drang om later in het oerwoud tussen de wilde dieren te leven. Die kans heeft zij gekregen en de tijd dat zij leefde tussen de wilde chimpansees in het Gombe reservaat in Tanzania en haar baanbrekend onderzoek deed was de gelukkigste tijd uit haar leven.
Toen tijdens een congres in 1986 de erbarmelijke stand van zaken betreft de laatste grote mensapen in het wild, hun uitsterven, het verdwijnen van hun leefgebieden aan het licht kwam is zij nooit meer terug gegaan.
Haar missie was geboren.

Zij reist nu over heel de wereld om te vertellen hoe belangrijk het is om de natuur met haar ongelooflijke rijkdom te behouden. Hoeveel de dieren ons nog kunnen leren, hoe weinig we eigenlijk pas weten over de dieren. Zij is het geweest die universitaire wetenschappers –zelfs zó arrogant en sceptisch over haar bevindingen dat het haar nadrukkelijk verboden was om het woord ‘jaloezie’ te gebruiken in haar proefschrift – heeft kunnen overtuigen dat dieren wél emoties bezitten. Zij is het geweest die het langstlopende wetenschappelijk onderzoek naar familie structuren van een chimpansee kolonie in het wild –50 jaar!- in stand heeft gehouden. Haar gegevens en data uit wordt nu wereldwijd uitgewisseld en studies over de psyche en gevoelens van dieren worden erkend en serieus genomen. Dankzij de intense ervaringen die zij beleefde met háár familieleden in het woud in Gombe komt er heel langzaam een bewustwordingsproces op gang.
Hoe kunnen wij jou bedanken Jane?

Kijk op http://www.rootsandshoots.org/ en op http://www.janegoodall.nl/ en meld je aan!

Als ik in je ogen kijk weet ik het wat ik ben, als ik je vingertoppen aanraak voel ik het: 98,7 procent chimpansee !

Marianne Stolp