PvdD en SP presen­teren notitie honden(uitlaat)beleid Grave

09-11-2007

De gemeente Grave moet volgens een raadsbesluit nog dit jaar een nieuw hondenuitlaatbeleid formuleren. Dit omdat het huidige beleid is verouderd, verwaarloosd en niet wordt gehandhaafd. De werkgroep Groen in Grave, een samenwerking tussen Partij voor de Dieren en de SP, heeft begin november een notitie gepresenteerd met hun visie over het verbeteren van het hondenuitlaatbeleid in Grave. Samengevat beschrijft de notitie dat elke hond te identificeren moet zijn met een chip, honden in de bebouwde kom aangelijnd zijn en hondenpoep moet worden opgeruimd door de eigenaar van de hond. Daarnaast zijn honden verboden op kinderspeelplaatsen, speelweiden, schoolpleinen en sportvelden maar worden diverse losloopgebeiden, speelvelden en kwispelroutes in (delen) van parken en openbaar groen aangelegd waar honden los kunnen lopen. De notitie is aangeboden aan de verantwoordelijk ambtenaar in Grave en door hem met enthousiasme ontvangen. Hieronder kunt u de gehele notitie lezen die ook voor andere gemeentes een reëel en diervriendelijk uitgangspunt kan vormen.

1. Inleiding

In de Graafse samenleving spelen honden een belangrijke rol. Het ontwikkelen van beleid voor honden is onontkoombaar, gezien het feit dat er in Grave 1200 honden geregistreerd zijn voor hondenbelasting. Het is waarschijnlijk dat er meer honden leven. Het is belangrijk dat hondeneigenaren, hun honden en niet-hondeneigenaren zonder ergernissen en overlast kunnen samenleven. Hondenpoep staat nog steeds hoog op de lijst van irritaties in Grave. De overlast door hondenpoep is niet primair een dierenwelzijnprobleem. De maatregelen ertegen raken echter wel het welzijn van honden. Dit geldt vooral voor aanlijngeboden. Een goed en succesvol hondenbeleid probeert de overlast te bestrijden door goede voorzieningen te treffen in de openbare ruimte, rekening houdend met het welzijn van de honden. Daarnaast neemt voorlichting een belangrijke plaats in. Een dergelijk beleid komt tot stand in overleg met belangengroepen (b.v. de dierenbescherming, werkgroep Groen) en (hondenbezittende) inwoners van de gemeente Grave

Aanbeveling 1.
Groen: Hanteer als gemeente Grave de volgende uitgangspunten:
- de eigen verantwoordelijkheid van de hondenbezitter
- de hieruit voortvloeiende opruimplicht van hondenpoep
- voorlichting naar de hondenbezitters
- het welzijn van honden.

2. Rol van de gemeente

2 a. Hondenbelasting:” Honden houden hun eigen broek op”

Iedere gemeente heeft het wettelijke recht hondenbelasting te heffen (artikel 226 van de Gemeentewet [1]). Zo kunnen met de opbrengst van de hondenbelasting voorzieningen voor het bestrijden of opruimen van hondenpoep worden bekostigd. Denk aan het aanleggen van uitrengebieden en speelvelden voor honden. De gemeente kan zich, in de hondenbelastingverordening, de verplichting opleggen de hondenbelastingopbrengst volledig voor hondenbeleid aan te wenden. Dit verhoogt de acceptatiegraad van de hondenbelasting en heeft een positief effect op het opruimgedrag.
Aanbeveling 2. Groen: De hondenbelastingopbrengst van de gemeente Grave dient volledig voor hondenbeleid te worden aangewend. Dit verhoogt de acceptatiegraad van de hondenbelasting en heeft een positief effect op het uitvoeren van gedragsregels door hondenbezitters.

2 b. Hondenbeleid in de APV

De gemeente kan regels uit het hondenbeleid in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) opnemen. In de model-APV van de VNG zijn bepalingen opgenomen over verontreiniging door honden en gevaarlijke honden. De bepalingen in de model-APV met betrekking tot honden zijn:

• toegangsverbod op kinderspeelplaatsen en speelweides of op andere door het college aangewezen plaatsen die voor het publiek toegankelijk zijn;
• verbod op het achterlaten van hondenpoep op trottoirs;
• aanlijngebod binnen de bebouwde kom;
• verplichting tot het dragen van een halsband of een ander identificatiekenmerk wanneer de hond op de openbare weg loopt;
• verplichting tot kort aanlijnen, al dan niet in combinatie met een muilkorf als het college dit in verband met het gedrag van de hond noodzakelijk vindt.
De ene gemeente heeft de plichten, geboden en verboden met betrekking tot honden wel opgenomen in haar APV en de andere gemeente niet. Ook de toepassing van deze bepalingen is verschillend per gemeente. Zo heeft de ene gemeente meer openbare ruimtes waar een toegangsverbod of een aanlijnverplichting geldt, dan de andere gemeente.

Aanbeveling 3.
Groen: Neem de plichten, geboden en verboden over hondenbezit op in de APV van de gemeente Grave.
Hieronder wordt ingegaan op de diverse plichten, geboden en verboden.

- Toegangsverbod
In bepaalde voor publiek toegankelijke gebieden zijn honden niet toegestaan. Deze verboden gelden vaak voor kinderspeelplaatsen, sportvelden of winkelcentra.
Het toepassen van toegangsverboden moet verder worden afgestemd op de locaties en behoeften van de betrokkenen. In een wijk met veel groenvoorziening en ruimte is de situatie anders dan in een binnenstad zonder groenvoorziening. Het is altijd belangrijk dat alternatieven in de buurt worden aangeboden voor het uitlaten van honden. Als hondeneigenaren een goede uitlaatruimte in de buurt hebben, zal het begrip voor een toegangsverbod meer draagvlak hebben en beter worden nageleefd.
Bij het hanteren van een toegangsverbod dienen er uitzonderingen te worden gemaakt voor mensen met erkende (gediplomeerde) zorghonden. Denk daarbij aan blindengeleidehonden en zorghonden getraind om minder valide medemensen te helpen. Voor hen zouden de beperkingen niet hoeven gelden, maar wel de opruim plicht.
Aanbeveling 4. Groen: Maak een gedragsregel dat honden in Grave alleen niet mogen komen op of in kinderspeelplaatsen, zandbakken en speelweides, openbare sportvelden, enz.
Honden worden toegelaten in het centrum en de winkelstraten van Grave.

- Opruimplicht
Hanteer een opruimplicht. Op locaties waar veel mensen komen en waar weinig groen is, bijvoorbeeld binnen de bebouwde kom met daarbinnen de plaatsen die worden gebuikt om te sporten of te spelen, kan een opruimplicht worden gehanteerd. Het is daarnaast aan te bevelen om alternatieven te bieden in de buurt, bijvoorbeeld door uitlaatroutes of uitlaatplaatsen aan te leggen waar de ontlasting van honden niet door de hondenbezitter hoeft te worden opgeruimd. Dit om draagvlak en de kans op naleving te vergroten. In de gemeente Leidschendam-Voorburg zijn er bijvoorbeeld “kwispelroutes” aangelegd. Iedereen die hondenbelasting betaalt, krijgt een kaart van de gemeente met de losloop- en kwispelroutes van Leidschendam-Voorburg. Natuurlijk is het belangrijk dat op locaties waar een opruimplicht geldt afvalbakken voor de uitwerpselen worden geplaatst, en periodiek worden leeggemaakt door de gemeente.

Aanbeveling 5.
Groen: Hanteer een opruimplicht maar realiseer ook in Grave zelf en ieder kerkdorp een royaal losloopgebied waar hondenpoep kan en mag worden opgeruimd maar het niet hoeft. Zorg dat deze losloopgebieden goed bereikbaar zijn voor oudere en mindervalide mensen.
- Aanlijn- en muilkorfplicht
Door het instellen van een aanlijnplicht (eventueel alleen op specifieke locaties) kan de overlast door (loslopende) honden soms worden verminderd. Een aanlijnplicht kan vooral van belang zijn in gebieden waar loslopende honden een gevaar kunnen vormen voor het verkeer. Denk aan drukke wegen, winkelcentra, kinderspeelplaatsen, begraafplaatsen en sportvelden. De gemeenten moeten echter wel voldoende grote en veilige locaties creëren waar honden los kunnen lopen en uit kunnen rennen. Als een gemeente hiertoe te weinig of te kleine locaties aanwijst, is de kans op gevechten tussen honden groter. Belangrijk is dus dat uitrengebieden voldoende geografisch verspreid liggen en niet te klein zijn.
Het is daarom geen goede zaak aanlijngeboden te laten gelden voor alle parken en plantsoenen binnen een gemeente. Honden moeten de mogelijkheid hebben om uit te kunnen rennen. Zo heeft Nootdorp een hondenbos, waar honden het hele jaar los mogen lopen. Er zijn bomen, gras en een strandje. In de wintermaanden (1 oktober tot 1 april) is een groter gebied open voor honden.
Als een hond heeft aangetoond “gevaarlijk” te zijn, kan de gemeente de eigenaar een zogenaamd muilkorfgebod opleggen. In de meest gemeenten wordt een hond als “gevaarlijk” bestempeld, wanneer hij meer dan één keer iemand heeft gebeten.

Aanbeveling 6.
Groen: Maak als gedragsregel dat honden altijd aan de lijn moeten zijn, behalve in losloopgebieden of andere duidelijk aangewezen terreinen.

Maak daarin onderscheid in vier gebieden:
1) verboden voor honden (zie aanbeveling 4)
2) honden aan de lijn (drukke wegen bebouwde delen/wijken van Grave)
3) speelveld/kwispelroute (hond mag los met opruimplicht en voorzieningen )
4) losloopgebied (hond mag los, opruimen mag, met voorzieningen, maar hoeft niet)

- Verplicht identificatiekenmerk
Identificeren is het aanbrengen van een uniek kenmerk (chip, tatoeage) waardoor een hond herkend kan worden. De volgende stap is registreren, dat wil zeggen het vastleggen van de identificatiegegevens in een landelijke of Europese databank.
De meeste gemeenten hebben een artikel met betrekking tot identificatie en registratie opgenomen in hun APV, omdat ze het van belang vinden voor de controle op de naleving van de aanlijn- en muilkorfgeboden en voor de opsporing van een overtreder. Via de tatoeage of chip kan nagegaan worden of een hond behoort tot een gevaarlijke categorie en wie de eigenaar of houder is.
Een andere belangrijke reden om dieren te identificeren is dat een gevonden dier sneller weer bij zijn eigenaar terug kan zijn. In de eerste plaats is dit beter voor het welzijn van het dier. Bovendien worden de kosten voor opvang geminimaliseerd.
Het is daarom van groot belang dat de gemeente in de APV een artikel opneemt over identificatie en registratie. In de model-APV van de VNG is een artikel opgenomen over de verplichting tot het dragen van een halsband of een ander identificatiekenmerk wanneer de hond op de openbare weg loopt. Het verdient aanbeveling dat de gemeente dit artikel overneemt in haar eigen APV. De voorkeur gaat daarbij uit naar een onderhuids ingebrachte chip, omdat een halsband verloren kan raken en tatoeages verbleken.
In geval van algehele identificatie waarbij de regie bij de gemeente ligt dient rekening gehouden te worden met mensen die hun hond al hebben laten chippen en mensen met stamboomhonden. Zij hebben immers hun honden al laten chippen op eigen kosten en hebben de noodzaak van het chippen zelf al erkent hebben.
Zouden alle mensen met een niet gechipte hond hun dieren laten chippen bij een dierenarts dan wordt dit, als de gemeente geen goede afspraken met de dierenartsen kan maken, een fikse post.
(Stel de helft van de honden is niet gechipt, dat zijn er dan 600, chippen kost bij een dierenarts ongeveer 35 euro. Dan hebben we het over een post van 21.000 euro.)
Andere oplossing zou kunnen zijn: Start een chipactie, mensen kunnen hun hond laten chippen voor 5 of 10 euro. Voor de kostprijs van 10 euro kan de Dierenbescherming een dierenarts inhuren, chippen en registreren.
Dan kost het de gemeente 600 x 5 = 3000 euro (als het chippen 5 euro zou kosten voor de burger). Daarmee zijn er extra gelden voor het uitvoeren van de andere maatregelen.
Mensen met reeds gechipte honden zullen hier ook vrede mee hebben. Burgers die dan toch naar een eigen dierenarts willen om te chippen moeten dit dan maar voor eigen rekening doen.
Aanbeveling 7. Groen: Maak als gedragsregel dat alle hondenbezitters hun hond kunnen identificeren. Stel chippen verplicht en regel dit kosteloos uit de inkomsten van de hondenbelasting.

2 c Gemeentelijke faciliteiten

Als de gemeente hondeneigenaren verplicht hondenpoep van zijn of haar hond op te ruimen, moet de gemeente ervoor zorgen dat de poep ergens in gedeponeerd kan worden. Denk aan afvalbakken en zakjes. De gemeente kan ervoor kiezen speciale hondenpoepbakken te plaatsen.
Belangrijk voor het draagvlak is dat ook plaatsen worden gecreëerd waar de opruimplicht niet geldt, bijvoorbeeld losloopgebieden. Het is van belang dat op veel plaatsen herkenbare borden worden geplaatst waarop staat aangegeven wat de plichten van een hondeneigenaar zijn.
Belangrijk daarbij is dat er voorlichting wordt gegeven over het gebruik van de hondenpoepafvalbakken en andere voorzieningen. Dit kan door middel van het plaatsen van bordjes, het uitgeven van een folder over het hondenbeleid of uitleg in de gemeentegids en op de website van de gemeente.
Aanbeveling 8. Groen: Zorg voor het plaatsen van ruim voldoende speciale afvalbakken en opruimzakjes.
Zorg voor voldoende geografisch verspreide locaties binnen de gemeente die groot genoeg zijn om honden uit te laten en waar ze uit kunnen rennen (kwispelroutes en speelvelden) in (delen) van parken en openbaar groen, met opruimplicht.
Realiseer voor zowel Grave als de kernen Gassel, Velp en Escharen een groot losloopgebied met opruimmogelijkheid maar geen verplichting daartoe.
Mogelijke gebieden daarvoor:
Grave: veld aan de Maas, tussen de rivier en het schuttersterrein
Gassel: deel Gassels bos
Velp: deel Binckhof terrein
Escharen: deel Raamdal

2 d Cursus gehoorzaamheid

Op een cursus gehoorzaamheid leren de cursisten meer over het natuurlijke gedrag van een hond. Door hier rekening mee te houden, begrijpt de eigenaar de hond beter en worden problemen voorkomen. De cursus legt de nadruk op actief en lerend bezig zijn met de hond. Deze aanpak bevordert de relatie tussen eigenaar en hond. Hierdoor luistert de hond beter en zal deze in gevaarlijke situaties sneller reageren op zijn baas. Dit draagt bij aan het voorkomen en/of verminderen van ongelukken met honden in het verkeer en bijtincidenten.
Gezien bovenstaande is het voor de gemeente zinvol als in haar omgeving een cursus gehoorzaamheid wordt gegeven. Zo zou de gemeente het volgen van de cursussen kunnen stimuleren, bijvoorbeeld door middel van subsidie of een reductie bij de heffing van hondenbelasting. Daarbij kan de gemeente voorlichting geven door in de gemeentegids of op haar website aandacht te besteden aan het bestaan van de cursus.

Aanbeveling 9.
Groen: Hondenbezitters die aantoonbaar een cursus basisgehoorzaamheid met goed gevolg hebben voltooid krijgen reductie op de hondenbelasting (10 %). De gemeente zorgt voor voorlichting aan haar inwoners over het cursusaanbod voor honden.

3. De rol van de hondeneigenaar

De gemeente Grave heeft haar hondenuitlaatbeleid al jaren verwaarloosd.
Er is niet geïnvesteerd in voorzieningen en er is veel onduidelijkheid bij de hondenbezitter wat nu wel en niet mag en waar. De huidige regelgeving is niet gehandhaafd. Deze verwaarlozing en het gedoogbeleid van de gemeente heeft als gevolg dat veel hondeneigenaren hun eigen regels hanteren. Dat leidt in veel gevallen weer tot irritatie bij niet-hondenbezitters.
Bij het invoeren van nieuw beleid is het daarom belangrijk om hondenbezitters te betrekken bij de plannen, en de positieve aspecten te benadrukken. Daarnaast zal de hondenbezitter tijd gegund moeten worden om te wennen aan de nieuwe regels.
Aanbeveling 10. Groen: Hanteer als gemeente een overgangsfase van een jaar bij het invoeren van het nieuwe honden beleid voordat tot handhaving wordt over gegaan.

4. Samenvatting voor te stellen hondenbeleid Grave:

1. Elke hond moet te identificeren zijn met een chip.
2. In de bebouwde kom moet de hond aan de lijn.
3. Hondenpoep moet worden opgeruimd door de eigenaar van de hond.
4. Honden zijn verboden op kinderspeelplaatsen, speelweiden, schoolpleinen en sportvelden.
5. In de diverse speelvelden en kwispelroutes in (delen) van parken en openbaar groen kan de hond los lopen maar geldt een opruimplicht.
6. In de 4 grote losloopgebieden kan de hond los lopen, hier geldt geen opruimplicht, wel de mogelijkheid daartoe.
7.Op het hondenbeleid wordt toezicht gehouden en het wordt gehandhaafd.

Dit beleid kan worden gerealiseerd:

- Door het royaal plaatsen van “depot” bakken met een zakjesautomaat. Deze bakken worden periodiek geledigd.
- Door het uitbreiden van het takenpakket van de GOA’s met het taakgebied hondenwachter. Deze rol in te vullen met het geven van informatie, toezicht en handhaving.
- Door uitvoerige voorlichting.
- Door rekening te houden met een overgangsfase van 1 jaar.

Hondenkaart.
De losloopgebieden in de gemeente Grave, de locatie van de hondenbakken en de regels worden vermeld op een "hondenkaart". Deze kaart kan gratis worden af gehaald bij het raadhuis, de wijkcentra en bibliotheken of downloaden van de gemeentelijke internetpagina.
Handhaving.
De GOA’s worden bevoegd tot het geven van boetes als zij zien dat hondenbezitters zich niet aan de genoemde regels houden (bv. hond is niet aangelijnd, buiten een losloopgebied, hondenpoep wordt niet opgeruimd of de hond draagt geen identificatie). De hoogte van deze boete wordt vastgesteld op bijvoorbeeld € 30,-.

Bronnen:

-Notitie “gemeentelijk dierenwelzijnsbeleid” Dierenbescherming
-Artikel “ meer hondenontlasting door hondenbelasting” CPB
-Hondenbeleid en APV van diverse gemeentes, Nootdorp, Ede, Enschede, Amstelveen en Oldenzaal, Leidschendam-Voorburg.
-SP-Grave verkiezingsprogramma 2006-2010
-Model APV, VNG


Ton Oomen, oktober 2007