Begroting 2025

Ik wil beginnen met een andere begroting, een begroting die wat minder voor de hand ligt maar wel erg van belang is. Ik wil het met u hebben over de begroting van de oceanen.

Ik vertel u geen nieuws als ik zeg dat de oceanen in rap tempo worden leeggevist, maar volgens recent en baanbrekend onderzoek blijkt dat de schaal zo enorm is dat je je er bijna niets meer bij voor kunt stellen. Wist u dat jaarlijks wereldwijd 1,1 tot 2,2 biljoen wilde vissen worden gevangen? En wist u dat de helft van alle gevangen vissen worden gebruikt voor de reductie tot vismeel en olie? En wist u dat 70% van het vismeel en 73% van de visolie, in de aquacultuur wordt gebruikt als voer voor gekweekte vis en schaaldieren?

Deze vorm van intensieve dierhouderij is bij veel mensen onbekend, maar is wel een groot probleem. En wat hebben wij in Brabant er dan mee te maken? In Brabant is de eerste zalmboerderij van Nederland gestart. En over zalm gesproken: Er zijn naar schatting 440 in het wild gevangen vis nodig om één gekweekte zalm te kweken.

Dan is het toch stuitend dat wij hier in Brabant subsidie verlenen aan viskwekerijen die onderdeel uitmaken van een systeem, waarbij de begroting van de oceaan zo negatief beïnvloedt wordt, en de zee zo alsnog leeggevist wordt?

Brabant ligt gelukkig nog niet aan zee en we hoeven de kweekvis hier niet te faciliteren. Wij dienen dan ook de motie ‘Geen boter bij de vis’ in, overwegende dat het onwenselijk is om viskwekerijen in Brabant te stimuleren en daar financieel aan bij te dragen, en we verzoeken Gedeputeerde Staten om deze provinciale subsidies niet langer beschikbaar te stellen voor viskwekerijen.

Van de viskwekerij over naar de in het wild levende vissen. Die hebben het ook niet makkelijk. Ons oppervlaktewater is nog steeds niet om over naar huis te schrijven. Zo worden vissen onvruchtbaar door het gebruik van de pil door mensen. Die medicijnresten kan het waterschap er nog steeds niet uit halen.

En wat te denken van PFAS in het water. Het is niet voor niets dat de waterschappen hun krachten bundelen met een brandbrief, als laatste noodkreet om hier een tandje bij te zetten. Maar ook wij als provincie staan aan de lat als het gaat om het behalen van de kaderrichtlijn water-doelen, waar we ons maximaal voor dienen in te spannen. Dat vereist samen op trekken met elkaar, solidair zijn.

Laten wij als provincie Brabant zien, dat we pal achter de waterschappen en hun strijd staan. En we dienen daarom dan ook de motie ‘Steun de waterschappen in de strijd tegen PFAS’ in, samen met Volt, D66, PvdA , GroenLinks, ChristenUnie-SGP en SP.

Daar waar de PFAS-kraan dicht moet, moet de groene kraan helemaal open. Bij de behandeling van de bestuursrapportage stipte mijn collega Nikky Hamerslag al aan dat het nog niet erg opschiet met het realiseren van het Natuurnetwerk Brabant – er zijn nog niet voldoende bossen aangelegd en gerevitaliseerd en de Natura2000-gebieden zijn nog lang niet genoeg versterkt.

De fractie van de Partij voor de Dieren oppert om de volledige juridische gereedschapskist beter te benutten bij het verwerven van de benodigde gronden. En dit gebeurt nog onvoldoende, naar onze mening.

Momenteel lopen er maar vier onteigeningsprocedures voor Natura2000-projecten. Daar kan wel een tandje bij. En ook daar kunnen we met de waterschappen de handen ineen slaan.

Waar Waterschap Brabantse Delta in de vorige bestuursperiode het woord ‘onteigenen’ nog niet eens in de mond nam, hebben ze nu besloten om het instrument onteigenen niet meer te schuwen. Maar zij geven daar bij aan: het waterschap is niet de enige partij die beslist over het inzetten van een onteigeningsprocedure, en zij verwijzen daarbij naar de provincie.

We dienen er geen motie over in, maar hopen dat Gedeputeerde Staten deze handschoen oppakt en er voortvarend mee aan de slag gaat. Want het is geweldig als je er met elkaar in goed overleg uit kan komen en dat juichen we van harte toe, maar je kunt niet eindeloos kopjes koffie blijven drinken met elkaar. En doorpakken op deze grondverwervingen vinden wij meer dan gewenst.

Tenslotte, wij zien dat het college, gedeputeerde van Oudenhoven, stappen aan het maken is in het kader van de gebiedsplannen en gronden voor graasdierhouderij ten aanzien van grasland. Graag willen wij deze plannen extra versterken door niet alleen in te zetten op conventioneel grasland, maar juist in te zetten op extensief kruidenrijk grasland, biologische landbouw en last but not least natuur.

En dienen hiertoe dan ook de motie ‘Laten we er geen gras over groeien’ over in, samen met GroenLinks, PvdA, Volt en SP.

En voorts ben ik van mening dat er einde moet komen aan de bio-industrie.