Jaar­stukken 2016

Voorzitter,

Ambitie is goed, presteren is beter. Voor het derde opeenvolgende jaar is er sprake van forse onderschrijdingen in het uitgavenpatroon van de provincie Noord Brabant. Dit jaar zelfs oplopend tot ruim 20%.

GS erkent dat dit ongewenst is en er worden voorstellen gedaan om de begrotingssystematiek aan te passen teneinde dit probleem voortaan zoveel mogelijk te voorkomen. Prima, maar daar moet het niet bij blijven. We moeten verder kijken dan de cijfers want mogelijk is er meer aan de hand en is er meer nodig dan alleen het optimaliseren van de begroting. Waar het om gaat is immers niet alleen maar hoeveel geld er is uitgegeven, maar vooral hoeveel er van onze ambities is gerealiseerd.

Het is leuk om geld over te houden als de kosten meevallen of als de baten hoger zijn dan verwacht. Maar als de onderschrijdingen ontstaan omdat dingen niet worden gedaan, is de lol eraf. Geld uitgeven en er te weinig voor terugkrijgen is natuurlijk helemaal triest. Maar zelfs als de uitgaven wel in overeenstemming zouden zijn met de geleverde prestaties, stemt het toch niet tot tevredenheid. Het is immers onze taak ervoor te zorgen dat dingen worden gedaan.

De eerste vraag is dan ook in hoeverre de prestaties die wel zijn geleverd, in overeenstemming zijn met de oorspronkelijk daarvoor geplande kosten.

En als we dan kijken naar de projecten en aandachtsgebieden waar de grootste problemen ontstaan, is vooral van belang waarom de prestaties achterblijven bij de ambities. Heeft de provincie te weinig menskracht beschikbaar of komt het doordat we te veel afhankelijk zijn geworden van samenwerking met anderen?

Dit college heeft vanaf het begin ingezet op het faciliteren van processen, niet zelf de lead nemen, maar uitnodigen, samenwerken, dialogen houden, verbinden met verdienmodellen en het aangaan van partnerschappen. Soms kan het niet anders. Je kunt de agrofood niet veranderen zonder de sector erbij te betrekken. Maar soms lijkt het erop dat al dat samenwerken, overleggen, uitnodigen en faciliteren vooral leidt tot veel geschreeuw en weinig wol. Stagnatie in plaats van co-creatie.

Zijn we misschien te ver doorgeslagen? In het programma sociale innovatie en energietransitie staat dat de provincie meer initiatief naar zich toetrekt. Is dat misschien ook op andere terreinen nodig? Heeft u een analyse gemaakt van de factoren die hebben geleid tot het achterblijven van de prestaties en overweegt u een aanpassing van het beleid?

Natuurlijk kan ik hier ingaan op individuele begrotingsposten, van de uitvoeringsagenda agrofood via wijstherstel tot de snelfietsroute en de KRW. Maar eigenlijk vind ik de principiële vragen belangrijker.

Natuurlijk hebben wij zorgen, over het programma Ruimte voor Ruimte, de veiligheid in het buitengebied. Helaas blijkt dat vooral in het programma natuur, water en landschap de concrete prestaties achterblijven. Het GOB bestaat, het GOB geeft geld uit. Maar hoeveel hectaren natuur worden er daadwerkelijk aangekocht en wat is dan uiteindelijk de gemiddelde prijs? Zou de provincie niet voortvarender te werk moeten gaan en zelf aankopen doen en zelf EVZ’s realiseren in plaats van afwachten tot manifestpartners in actie komen?

De evaluatie van BrUG staat gepland voor later dit jaar. Wat ons betreft wordt dat het moment van de waarheid.