Moties provin­ciaal mest­beleid

Voorzitter. Zeer recent is een eerste opzet gemaakt voor een provinciaal mestbeleid. Het is nog steeds de bedoeling dat daarbij verschillende sporen worden gevolgd, van kleinschalig, op het erf, tot grootschalig, zoals nu vooral in de media tot ons gekomen, van landhorst en asten.

We zouden als Staten moeten leren uit lessen uit het verleden. Als voorbeeld noem ik de havenvisie van Moerdijk. Een plan voor grootschalige economische ontwikkelingen, waarbij leefbaarheid en gezondheid voor burgers belangrijke aspecten zijn, of zouden moeten zijn, Voorzitter Ed Nijpels van de Commissie van Advies voor de Havenvisie Moerdijk zei hierover: "Gemeente en provincie moeten hier (over deze ontwikkelingen in Moerdijk) eerlijk over zijn, alle scenario's moeten eerlijk worden voorgelegd aan de bewoners" en "Als je kiest voor economische groei, dan moet je met de bevolking de discussie aangaan over de nadelen van die groei."

Een wijs advies wat de indieners van de moties van harte ondersteunen en geldt voor één mestfabriek, maar ook, en zeer zeker, in relatie tot andere (potentiële) plannen hiervoor in de directe omgeving (cumulatie effect). De indieners vinden dat het betrekken van slechts het ruimtelijk spoor in deze niet voldoende is, dat doet geen recht aan de aard van het probleem en aan de aard van de gekozen oplossingen, en met name de impact van mestfabrieken voor de omgeving, de omwonenden.

Dat het ruimtelijk spoor niet voldoende, is bewijst de maatschappelijk onrust bij vestiging en uitbreiding van mestverwerkers en mestbewerkers. Lang voordat het rijk een verplichte mestverwerking heeft ingevoerd waren er al voldoende signalen dat burgers, omwonenden, bezwaar maakten tegen mestbewerkers en mest. Die signalen zijn er niet alleen bij vestiging, maar ook en vooral na ingebruikname, waarbij ook regelmatig de Staten zijn betrokken bij de problematiek van leefbaarheid en gezondheid.

In de huidige ruimtelijke procedure komt een aanvraag bij een gemeente binnen, die toetst deze aan het bestemmingsplan. Uiteindelijk komt de aanvraag ook bij de provincie terecht. En de provincie kijkt of er een dialoog is uitgevoerd, volgens artikel 7.12 van de verordening ruimte. Daarbij is leefbaarheid wel genoemd, volgens artikel 7.1.C, maar is niet opgenomen in de dialoog, en gezondheid is zeker niet genoemd.

Wat is nu de kern van het probleem? De omwonenden verwachten van de provincie iets anders dan alleen een formele toetsing – “is er wel of niet een dialoog geweest? – maar verwachten ook een inhoudelijke toetsing. Wat is nu de invloed van een dergelijke installatie op de leefomgeving en gezondheid, vanuit de burgers geredeneerd? Wij als indieners van de motie missen in de verordening ruimte daarom duidelijke criteria waaraan in de dialoog wordt getoetst op het gebied van (beleefde) leefbaarheid en gezondheid en waar burgers zich ten minste op kunnen beroepen.

De Partij voor de Dieren, de Partij van de Arbeid, GroenLinks, 50plus en de OSN dienen daarom een tweetal moties in, die in samenhang kunnen worden gezien, met essentie om:

• een Commissie van Advies in te stellen, zoals die bij de havenvisie Moerdijk is ingezet, voor het provinciaal mestbeleid om zodoende een onafhankelijk oordeel te krijgen over wat de consequenties (kunnen) zijn van een of meerdere (grootschalige) mestverwerkings- en mestbewerkingsinstallaties in relatie tot leefbaarheid en gezondheid voor omwonenden;

Een onafhankelijk oordeel is nodig en nuttig, maar juist ook voor omwonenden moet het mogelijk zijn om leefbaarheid en gezondheid te kunnen aankaarten. Indieners vragen GS daarom ook:

• een dialoog met omwonenden op te nemen als verplicht onderdeel bij ruimtelijk plannen voor vestiging en uitbreiding van mestverwerkings- en mestbewerkingsinstallatie;
• daarbij uitdrukkelijk de onderdelen (beleefde) leefbaarheid en gezondheid te betrekken;
• voor leefbaarheid en gezondheid duidelijke criteria op te nemen waaraan de provincie ook inhoudelijk toetst;
• de bevindingen van omwonenden nadrukkelijk op te nemen in het dialoograpport

Deze moties kunnen elkaar heel goed aanvullen, de commissie levert objectieve criteria en de provincie toetst inhoudelijk het dialoograpport.