Vast­stellen Interim omge­vings­ver­or­dening - regel­wij­ziging 4

Voor ik met pensioen ging, ben ik bijna 40 jaar tandarts geweest. En als ik nou één ding geleerd heb in die tijd, dan is het wel dat je een probleem niet oplost door te doen alsof het er niet is. Kiespijn kan lang doorzeuren en je kunt een hele tijd proberen jezelf voor de gek te houden met een beetje spoelen, en een pijnstiller en aan de andere kant kauwen, maar ik zweer je: op een gegeven moment zit je met een dikke wang en een knallende kop jezelf te verwensen. Nou, we zijn zover.

In dit voorbeeld heeft de natuurdoel analyse de rol van de röntgenfoto; we zien precies waar het fout zit, waar de ontstekingen zitten en hoe erg het is. En het is duidelijk: er is geen tijd meer te verliezen, we moeten ingrijpen. Geen tijd voor vertraging, voor uitvluchten en voor geitenpaadjes. Zachte heelmeesters maken stinkende wonden. Dus als het gaat om de aanpassing van de IOV, kunnen we in ieder geval zeggen dat we op de goede weg zijn, maar dat er nog heel veel meer moet gebeuren dan dit.

Wij zijn zonder meer tevreden over de wijze waarop de moties 182 en 194a in de IOV zijn opgenomen, want het biedt de mogelijkheid om met het houden van minder dieren toch te voldoen aan de eisen voor emissiereductie en geeft daarmee veehouders een extra keuzeoptie. Ook het verhogen van het afroompercentage van 30 naar 40% is terecht en dat kan leiden tot verlaging van de stikstofemissies.

Wat betreft het voorstel om de einddatum voor zowel het indienen van een vergunningsaanvraag als het uiteindelijk realiseren van de stalaanpassingen met 6 maanden uit te stellen, hebben we allereerst de vraag aan GS of dat in de huidige omstandigheden nog wel kan. Want we hebben nu geen mogelijkheid meer om de vertraging in emissiereductie te compenseren. Wat betekenen de natuurdoelanalyses nu voor dit deel van het voorstel? Valt het onder de doelenbank?

Verder missen we nog een uitwerking van het beleid om niet-gebruikte vergunningen in te nemen, versneld piekbelasters uit te kopen en een format voor de passende beoordeling te leveren. Kan GS daar iets over zeggen?

We zien de worsteling van enerzijds de beleidsmakers en anderzijds de ondernemers, want de situatie wordt er niet makkelijker op. Het Rijk neemt meer regie en voert de druk op, maar daarmee zijn er nog geen duidelijke oplossingen voor de veehouders die hun hoop hebben gevestigd op technologische innovaties. Integendeel. De ene na de andere belofte sneuvelt als die wordt getoetst aan de realiteit. Uiteindelijk blijft naar ons oordeel slechts één oplossing over en dat is afbouw van de industriële veehouderij gericht op bulkproductie en export, en een omschakeling naar een agrarische sector die in evenwicht is met de draagkracht van de omgeving.

Mensen zijn er meester in om te denken dat ze alles naar hun hand kunnen zetten. En eigenlijk kun je het ze niet kwalijk nemen. Ze willen doorgaan met groei. Maar iedere soort op aarde is genetisch voorgeprogrammeerd voor groei: maximale expansie van het eigen genoom, de eigen soort, en desnoods ten koste van de omgeving en anderen. Planten doen het, dieren doen het, mensen doen het. Beperking van die groei komt altijd onder invloed van beperkende factoren van buitenaf. Dat kan voedselgebrek zijn of concurrentie met anderen of predatoren, maar het gebeurt niet vanzelf.

Maar wij als mensen zijn wel in staat om de gevolgen van ons gedrag en onze keuzes te onderkennen en daarop te anticiperen. Wij moeten laten zien dat we niet alleen maar een door evolutionaire predispositie gedreven diersoort zijn, maar dat wij onze verantwoordelijkheid nemen, dat we de naam “sapiens” daadwerkelijk verdienen. Voor ons betekent dat dat we keuzes moeten maken in het algemeen belang en niet alleen maar kijken naar sectorale belangen van de individuele achterban.

We kunnen denken dat we alles onder controle hebben, maar als we zo blijven doorgaan vernietigen we ons eigen habitat en worden we alsnog door moeder natuur op de vingers getikt.