Tech­nische vragen over verduur­zaming van de landbouw via pacht­voor­waarden voor provin­ciale gronden

Indiendatum: 1 feb. 2024
Antwoorddatum: 8 feb. 2024

Vorige week waren wij positief verrast door het bericht dat de provincie een verbod op het gebruik van kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen invoert, op landbouwgronden van de provincie binnen één kilometer van Natura2000-gebieden. Wij zien dit als een goede stap in de goede richting.

Aan biologische landbouwers wordt sinds een aantal jaren al een voorkeurspositie gegeven door aan de SKAL-certificaten een hoge waardering toe te kennen bij de gunning van de pacht van provinciale landbouwgrond; actie ‘Voordeel pacht’ van het Uitvoeringsplan biologische landbouw.

Dit roept bij ons onderstaande technische vragen op.

1. Het Uitvoeringsplan biologische landbouw is in Q3 van 2023 intern geëvalueerd, kan die evaluatie met PS gedeeld worden?

Antwoord:
Er is geen interne evaluatie uitgevoerd. We werken aan een nieuw uitvoeringsplan biologische landbouw en daarvoor bespreken we de actiepunten uit het vorige plan met enkele relevante externe partners.

2. Welke resultaten zijn er geboekt met ‘Voordeel pacht’?

Antwoord:
Bij aanvang van “Voordeel pacht” in 2019 was 45 hectare SKAL-gecertificeerd. In 2024 is 135 hectare SKAL-gecertificeerde gronden uitgegeven.

3. Hoeveel en/of welk deel van de landbouwgrond die de provincie verpacht is nu biologisch in gebruik?

Antwoord:
In 2024 is 135 hectare SKAL-gecertificeerde gronden uitgegeven. Dit is op dit moment circa 10% van het totaal in pacht uitgegeven areaal.

4. Welke instrumenten kunnen bijdragen aan verdere verhoging van het deel biologisch op provinciale landbouwgronden?

Antwoord:
In algemene zin gaat verhoging van het aandeel biologisch vooral door het verhogen van het marktaandeel. Een grotere vraag naar biologische producten stimuleert de biologische productie. Dit is primair een rijksopgave, waar het actieplan biologisch van ministerie van LNV in voorziet.
Middels ons uitvoeringsplan biologisch -waar u in uw vragen naar verwijst- stimuleren wij biologische landbouw. Via actielijn 1 werken we aan een betere toegang tot grond en via actielijn 4 aan verhoging van het marktaandeel biologisch.

5. Op welke wijze en in welke mate overlappen ‘Voordeel pacht’ en de het in 2025 ingaande verbod op het gebruik van kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen elkaar?

Antwoord:
Een SKAL-gecertificeerd perceel wordt exclusief verpacht aan een SKAL-gecertificeerde ondernemer, tenzij er géén inschrijving plaats vindt. De beide verboden (kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen) zijn ook onderdeel van de SKAL-certificering en hebben daarom géén nadelige invloed. SKAL gecertificeerde ondernemers hebben ervaring met produceren onder deze voorwaarden.

6. Is het technisch/juridisch mogelijk om toe te werken naar een verbod op het gebruik van kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen op álle provinciale landbouwgronden?

Antwoord:
Het verbod dat 1 januari 2025 ingaat op gewasbeschermingsmiddelen en kunstmest op provinciale pachtgronden in de 1 kilometer zone rondom N2000 gebieden is een eerste stap om privaatrechtelijk via pachtvoorwaarden de verdere verduurzaming van het grondgebruik vorm te geven. Het is de bedoeling om zowel via publiekrechtelijke als privaatrechtelijke maatregelen het duurzaam grondgebruik verder uit te bouwen.
Pachtovereenkomsten moeten worden goedgekeurd door de Grondkamer. De Grondkamer is kritisch op voorwaarden die zij beperkend acht voor landbouwkundig gebruik. Of de Grondkamer met een algemeen verbod op alle provinciale pachtgronden akkoord gaat hangt af van de onderbouwing waarom wij een algeheel verbod noodzakelijk achten in relatie tot de provinciale opgaven.
Onze inschatting is dat het gefaseerd versterken van de duurzame gronduitgifte beter verdedigbaar is bij de Grondkamer en bijdraagt aan behoud van draagvlak bij agrariërs.