Vragen over de bijge­stelde omge­vings­ver­gunning voor Nyrstar Belgium

Indiendatum: 15 nov. 2023
Antwoorddatum: 12 dec. 2023

De Deputatie van de provincie Limburg heeft onlangs besloten tot een bijstelling van de voorwaarden van de omgevingsvergunning ten behoeve van Nyrstar Belgium. U hebt daar tijdens het proces een negatief advies over uitgebracht aan de Deputatie van Limburg. Namens Waterschap de Dommel hebt u tevens een negatief subadvies uitgebracht met daarbij het verzoek aan de Deputatie om het advies van Waterschap de Dommel over te nemen.

Het advies van Waterschap de Dommel richt zich met name op het wijzigen van de te lozen concentratie thallium. Thallium is voor het waterlichaam de Boven Dommel een probleemstof.

De Nederlandse norm voor Thallium ligt 40 keer lager dan de norm in België. Waterschap de Dommel stelt dat door de lozing van Thallium wij onze KRW doelen niet kunnen halen. Afwenteling dient te worden voorkomen om de doelen gesteld in de KRW te kunnen behalen. Dit heeft bij ons geleid tot een aantal vragen.

1. Bent u van mening dat er voldoende met uw advies is gedaan door de Deputatie van de gemeente Limburg en door de exploitant van Nyrstar? Zo ja, waarom? Zo nee, gaat u nog verdere actie ondernemen om uw advies te borgen in de besluitvorming rondom Nyrstar?

Antwoord:
Nee, op 2 augustus 2023 hebben wij een negatief advies uitgebracht, omdat wij de nieuwe norm voor thallium niet laag genoeg vinden in het licht van de doelen van de Kaderrichtlijn Water. Wij hadden graag gezien dat dit advies overgenomen was. Wij hebben desondanks besloten geen verdere actie te ondernemen. Wij hebben daarvoor de volgende overwegingen:
- Het op 5 oktober 2023 afgegeven besluit ziet toe op een periode tot 31 december 2025. In het besluit is opgenomen dat de nadien op te leggen nieuwe norm erin zal voorzien dat in 2027 voldaan wordt aan de doelen van de Kaderrichtlijn Water.
- Het besluit voorziet in een verlaging van de norm van 0,035 mg/l (0,015 mg/l voortschrijdend jaargemiddelde) naar 0,010 mg/l (0,002 mg/l voortschrijdend jaargemiddelde).
- In het geval een beroep leidt tot vernietiging van het besluit, blijft de norm zoals opgenomen in de huidige omgevingsvergunning van kracht. Het lijkt ons beter dat de energie gericht wordt op de aanvraag voor 2026 en verder.

2. Bent u met ons van mening dat het moeilijker wordt om de KRW-doelen te halen door de bijgestelde vergunning voor Nyrstar? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Nee. Wij achten het huidige besluit een verbetering ten opzichte van de nu vergunde activiteit. Het besluit voorziet in een substantiële verlaging van de huidige norm. In het besluit is opgenomen dat de nadien op te leggen nieuwe norm erin zal voorzien dat in 2027 voldaan wordt aan de doelen van de Kaderrichtlijn Water. Wij zullen uiteraard de nog in te dienen aanvraag voor 2026 beoordelen en toetsen aan het behalen van de KRW-doelen.

3. Indien ja bij de vorige vraag, hoe gaan we als provincie deze negatieve effecten op ons water mitigeren en heeft België daar ook een rol in?

Antwoord:
Niet van toepassing, het antwoord op vraag 2 is nee.

De exploitant van Nyrstar heeft na de adviezen van de provincie en het waterschap aanvullend onderzoek uitgevoerd. Uit dit onderzoek blijkt dat de geplande thalliumvrachten voor de gevraagde beperkte termijn (tot 31-12-2025) geen aanleiding geven tot significant negatieve effecten op de instandhoudingsdoelstellingen van habitatrichtlijngebied NL9801036 “Leenderbos, Groote Heide & De Plateaux” en de Natte Natuurparel “Malpie en Plateaux” en dat deze analyse voor thallium eveneens kan worden toegepast voor de habitats en soorten in de Dommel en voor de habitats en soorten in de mogelijke overstromingsgebieden. Ook is de exploitant van mening dat de jaargemiddelde Nederlandse waterkwaliteitsnorm ( 0.05 µg/l opgelost Tl ) slechts vier maal strenger is dan de Vlaamse waterkwaliteitsnorm ( 0.2 µ/l opgelost Tl ) en niet veertig maal zoals in het advies van Waterschap De Dommel wordt vermeld.

4. Hoe verklaart u het verschil tussen de berekening van het thallium-gehalte tussen het waterschap en de exploitant?

Antwoord:
Het klopt dat de Nederlandse norm voor thallium vier maal zo laag is als de in Vlaanderen gehanteerde norm. De Nederlandse norm is dus strenger. De genoemde factor 40 is niet correct.

5. Met welk gehalte thallium moet volgens u worden gerekend?

Antwoord:
Voor de beoordeling van het effect op het Nederlandse KRW-Waterlichaam Boven-Dommel, moet worden gerekend met de in Nederland geldende thallium-normen voor zoet oppervlaktewater:
- JG-MKN =0,05 microgram/liter. JG = jaargemiddelde en MKN = Milieukwaliteitsnorm.
- MAC-MKN = 0,76 microgram/liter. MAC = Maximaal gehalte in een jaar.

6. Bent u met ons van mening dat ook een Belgische waterkwaliteitsnorm die ‘’slechts’’ vier maal minder streng is dan de Nederlandse waterkwaliteitsnorm, nog steeds een extra obstakel is in het behalen van de KRW-doelen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Ja, met dien verstande, dat het feitelijk gaat om het gehalte (de concentratie) in het oppervlaktewater op de grens. Als het bedrijf met de lozing blijft binnen de in Vlaanderen geldende regelgeving voor thallium, maar het gehalte op de grens hoger is dan de Nederlandse norm, dan hindert de lozing het behalen van het Nederlandse doel voor thallium.

Volgens de exploitant van Nyrstar is een afstemming van de milieukwaliteitsnormen (MKN) alleen noodzakelijk indien men te maken heeft met een internationaal stroomgebied. Voor de Dommel is dit volgens exploitant niet het geval. Voorts zegt de exploitant dat in de ideale wereld de MKN voor de grensoverschrijdende waterlopen op elkaar afgestemd zouden worden.

7. Bent u met ons van mening dat de exploitant en de Deputatie willens en wetens schade toebrengen aan de waterkwaliteit in de Dommel en aan alles wat daarmee samenhangt?

Antwoord:
Nee. Wij achten het huidige besluit een verbetering ten opzichte van de nu vergunde activiteit. Het besluit voorziet in een substantiële verlaging van de huidige norm. In het besluit is opgenomen dat de nadien op te leggen nieuwe norm erin zal voorzien dat in 2027 voldaan wordt aan de doelen van de Kaderrichtlijn Water.

8. (Hoe) vindt u dat nog te verantwoorden, in deze tijd waarin overheden steeds meer worden gewezen op hun plicht om zorg te dragen voor een robuuste natuur en gezonde waterlichamen?

Antwoord:
Wij hebben op 2 augustus 2023 een negatief advies uitgebracht, omdat wij de nieuwe norm voor thallium niet laag genoeg vinden in het licht van de doelen van de Kaderrichtlijn Water. Wij hadden graag gezien dat dit advies overgenomen was. Wij hebben echter ook geconstateerd dat het huidige besluit een verbetering is ten opzichte van de nu vergunde activiteit. Het besluit voorziet in een substantiële verlaging van de huidige norm. In het besluit is opgenomen dat de nadien op te leggen nieuwe norm erin zal voorzien dat in 2027 voldaan wordt aan de doelen van de Kaderrichtlijn Water. Om deze reden achten wij het besluit voorstelbaar en hebben we besloten geen verdere actie te ondernemen.