Vragen over de rele­vantie van ener­gie­be­sparing door de samen­leving als collectief en de wense­lijkheid van een doel­stelling over ener­gie­be­sparing in het ener­gie­beleid

Indiendatum: 15 nov. 2024
Antwoorddatum: 10 dec. 2024

In de Statenmededeling Uitvoeringsagenda Energie 2024-2027 gaat u onder meer in op de mogelijkheden van een doelstelling met betrekking tot energiebesparing, in de Uitvoeringsagenda (UA). U geeft aan dat het toevoegen van zo een doelstelling volgens u niet mogelijk is, en wijst daarbij op de wisselwerking tussen enerzijds meer individuele energiebesparende ontwikkelingen en anderzijds de groei van de economie. Bondig gezegd: energiebesparende maatregelen kunnen onder de streep teniet worden gedaan door een stijgende energievraag.

Wij hebben hierover enkele vragen.

1. Bent u het met ons eens dat de groei van de economie geen natuurwet is waarop wij als samenleving geen invloed hebben, gezien we nota bene economisch beleid voeren (provinciaal en landelijk) dat is gericht op economische groei (al dan niet ‘groen’)? Zo nee, graag een toelichting waaruit blijkt dat we als samenleving geen invloed hebben op de groei van de economie.

Antwoord:
Ja, economische groei is geen natuurwet. De samenleving kan invloed uitoefenen op de economie. Daarnaast zijn er ook andere invloeden, zoals geopolitiek en sociaal maatschappelijke dynamieken. In het Bestuursakkoord Noord-Brabant 2023-2027 hebben wij benadrukt dat economische groei geen doel op zich is, maar een middel om brede welvaart te bevorderen. Het draagt bij aan het leefbaar houden van Brabant en het mogelijk maken en betaalbaar houden van ontwikkelingen zoals de energietransitie en de transitie naar een circulaire economie.

2. Bent u het met ons eens dat politieke keuzes betreffende (de groei van) de economie ook gevolgen hebben op het vlak van energieverbruik en dus -besparing? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Ja, individuele en maatschappelijke (waaronder politieke) keuzes met betrekking tot de groei van de economie kunnen gevolgen hebben voor energieverbruik en energiebesparing. Zie ook het antwoord op vraag 1.

3. Bent u het met ons eens dat energiebesparing in eerste plaats collectieve relevantie heeft – m.a.w.; het gaat erom dat we als samenleving, als collectief, energie besparen t.b.v. het klimaat[1] – en dat energiebesparing op het niveau van individuele gebruikers daaraan ondergeschikt is (los van het financieel voordeel dat individuen kunnen hebben van energiebesparing)? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Ja en nee, de energietransitie is een maatschappelijke systeemverandering die vraagt om collectieve inspanning en samenwerking. Ieder gebruik van energie is uiteindelijk het gevolg van individuele keuzes. In ons beleid wordt ingezet op energiebesparing in de sectoren gebouwde omgeving, mobiliteit, industrie en landbouw. Sommige aspecten van de energietransitie raken het individu meer in de directe leefomgeving dan andere.

4. Bent u het met ons eens dat energiebesparing als provinciaal belang geen doel op zich is, maar een middel met als doel CO2-reductie en uiteindelijk het behoud van een leefbaar klimaat voor ons en toekomstige generaties[2]? Zo nee, welk doel heeft energiebesparing als provinciaal belang volgens u?

Antwoord:
Ja, energiebesparing is een middel om CO2-reductie te bereiken. Energie die je bespaart, hoef je niet op te wekken (CO2-reductie), niet te transporteren (tegengaan netschaarste) en niet af te rekenen (besparing voor inwoners).

5. Bent u het met ons eens dat een groeiende vraag naar energie – door een groeiende economie – direct invloed heeft op de doelen die we willen bereiken met energiebesparing, en dat individuele energiebesparing die teniet wordt gedaan door een groeiende economie daarvoor irrelevant is? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Nee, uw redenering dat de groei van de economie een autonoom gegeven is, en niet de resultante van individuele keuzes, kunnen wij niet overnemen. Daarnaast doet u de suggestie dat een groeiende economie leidt tot vergroting van de energievraag. Sinds ongeveer 10 jaar zien wij dat economische groei niet langer tot een eveneens grotere energievraag leidt. Met andere woorden, er is sprake van besparing. Het valt niet uit te sluiten dat die besparing nog groter zou zijn wanneer de economie niet zou groeien.

6. Bent u het met ons eens dat een doelstelling met betrekking tot energiebesparing, waarbij uit wordt gegaan van het collectieve energieverbruik en de rol die de economie daarin speelt, recht doet aan de verwevenheid van verschillende provinciale beleidsonderwerpen (in dit geval vooral energie en economie) en in lijn is met het bestuursakkoord?[3]

Antwoord:
Nee, zoals toegelicht in het antwoord op vragen 1 en 5 delen wij uw vooronderstelling niet.

7. Bent u bereid alsnog een doelstelling met betrekking tot energiebesparing toe te voegen aan de UA (bijvoorbeeld bij de eerstvolgende begrotingswijziging) die is gericht op het collectieve energiegebruik van de Brabantse samenleving? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Nee, op dit moment achten wij het toevoegen van een specifieke doelstelling voor energiebesparing niet realiseerbaar vanwege het ontbreken van een robuuste indicator. We zetten in op energiebesparing in de Uitvoeringsagenda Energie 2024-2027 en blijven betrokken bij landelijke ontwikkelingen op het gebied van monitoring van de energietransitie.

[1] En ten behoeve van het voorkomen van netcongestie en daarmee hogere kosten, en ten behoeve van het onafhankelijk worden van onwenselijke regimes.

[2] Idem

[3] In het bestuursakkoord 2023-2027: “We versterken onze sturing op integraliteit en onderlinge samenhang tussen de diverse beleidsterreinen en de uitvoeringsorganisaties.”