Vragen over de vroege droogte en de onttrekking van grond­water voor bere­gening


Indiendatum: apr. 2014

Schriftelijke vragen van de Statenfractie van de Partij voor de Dieren aan het college van Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Brabant betreffende de vroege droogte en de onttrekking van grondwater voor beregening.


Geacht college,

Brabantse boeren worden dit jaar erg vroeg getroffen door de droogte. Vanwege de droge winter en ’droge’ voorspellingen heeft waterschap De Dommel op 22 april jongstleden een verbod ingesteld voor het gebruik van water uit beken en sloten voor het beregenen van gewassen.

In een intentieovereenkomst tussen LTO, BMF, en de drie terreinbeherende instanties, zijn afspraken gemaakt over het nieuwe beregeningsbeleid van waterschap Brabantse Delta. Omdat u zowel ambtelijk constructief als financieel betrokken bent bij het Waterschap, en u zich via een bestuurlijke brief commitment heeft uitgesproken over de intentieovereenkomst, hopen wij dat u onze vragen kunt beantwoorden.

Rondom de Natura 2000-gebieden komen contouren waarbinnen het huidige beregeningsbeleid ongewijzigd van kracht blijft, zo luidt een van de afspraken uit de intentieovereenkomst. Het dagelijks bestuur wil deze voorlopige contouren nog gaan verfijnen per Natura 2000-gebied na invoering van het beleid. Dit nieuwe beleid heeft bij ons de vrees voor verdroging van (natuur)gebieden opgewekt.

1. Kunt u ons een indicatie geven van hoeveel vergunningen er doorgaans per jaar worden verleend voor de onttrekking van grondwater voor het bedrijfsleven?

2. Verwacht u een groei in het aantal vergunningaanvragen door de vroege droogte en daarmee meer grondwateronttrekking voor beregening van landbouwgewassen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke gevolgen verwacht u voor de grondwaterstand?

3. Hebben deze vergunningsaanvragen voor extra grondwateronttrekking negatieven gevolgen voor de ecologie in Brabant? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

4. Kan dit ook negatieve gevolgen hebben voor de Natura 2000-gebieden? Zo ja, welke? Indien ja, waarom heeft u dan uw commitment uitgesproken over deze overeenkomst? Zo nee, waarom niet?

Uit de intentieovereenkomst van Waterschap Brabantse Delta blijkt dat mede door een flexibeler vergunningenbeleid meer ruimte wordt gegeven voor beregening uit grondwater. De extra beperkingen voor beregening van grasland worden opgeheven en er ontstaat ruimte voor nieuwe onttrekkingen voor alle vormen van beregening.

4. Geldt er in navolging van Waterschap Brabantse Delta, ook voor andere Brabantse waterschappen een flexibeler vergunningenbeleid? Zo nee, waarom niet?

5. Komen er door het onttrekken van extra grondwater meer nutriënten op het land? Heeft dat negatieve effecten op de ecologie?

In de intentieovereenkomst is vastgelegd dat als de grondwaterstanden te ver dalen, de grondwatervoorraad wordt beschermd door onttrekkingverboden in te stellen.

6. Doorgaans wordt overgegaan tot grondwateronttrekking als sloten en beken een te laag waterpeil hebben; heeft het bedrijfsleven, na grondwater, een alternatief voor de nodige waterwinning? Zo ja, waar halen bedrijven water vandaan als er een onttrekkingverbod wordt ingesteld op grondwater?

7. Op welke wijze monitort u de relatie tussen grondwateronttrekkingen en ecologie? Welke middelen heeft u om op grondwateronttrekkingen in te grijpen en wanneer doet u dat?

Wij vernemen graag uw reactie.


Met vriendelijke groet,

ir. Marco van der Wel
Partij voor de Dieren

Indiendatum: apr. 2014
Antwoorddatum: 13 mei 2014

Wij beantwoorden deze vragen als volgt.


1. Kunt u ons een indicatie geven van hoeveel vergunningen er doorgaans per jaar worden verleend voor de onttrekking van grondwater voor het bedrijfsleven?

Antwoord: Ja. De waterschappen geven vanaf 2009 invulling aan het grondwaterbeleid. Conform het huidige beleid van de waterschappen worden er geen vergunningen verleend voor nieuwe onttrekkingen. Er worden enkele (minder dan 10 per waterschap per jaar) vergunningen per jaar in Brabant verleend voor het verplaatsen van een bestaande onttrekking als dat het gevolg is van een overheidsingrijpen.


2. Verwacht u een groei in het aantal vergunningaanvragen door de vroege droogte en daarmee meer grondwateronttrekking voor beregening van landbouwgewassen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke gevolgen verwacht u voor de grondwaterstand?

Antwoord: Nee. Op dit moment geldt nog steeds het bestaande standstill-beleid ten aanzien van grondwater. Er worden daarom door de waterschappen geen nieuwe vergunningen afgegeven, ongeacht de vroege droogte.


3. Hebben deze vergunningsaanvragen voor extra grondwateronttrekking negatieven gevolgen voor de ecologie in Brabant? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

Antwoord: Nee. Er zijn geen extra vergunningaanvragen zoals bij het antwoord op vraag 2 is toegelicht.


4. Kan dit ook negatieve gevolgen hebben voor de Natura 2000-gebieden? Zo ja, welke? Indien ja, waarom heeft u dan uw commitment uitgesproken over deze overeenkomst? Zo nee, waarom niet?

Antwoord: Nee. Er is momenteel geen sprake van toename van vergunningaanvragen. In de intentieovereenkomst zetten de ondertekenaars zich in voor een flexibeler beregeningsbeleid en het beschermen van de grondwatervoorraad voor natuur. Agrariërs kunnen gebruik maken van een flexibeler beleid als er waterconserverende maatregelen op bedrijfsniveau zijn genomen. De provincie ondersteunt deze uitgangspunten. Om te zorgen dat de Natura 2000-gebieden geen negatieve effecten ondervinden van een flexibeler beregeningsbeleid zijn door de waterschappen veilige grove contouren rondom de Natura 2000-gebieden opgesteld waarin het huidige stand still-beleid gehandhaafd blijft.


5. Geldt er in navolging van Waterschap Brabantse Delta, ook voor andere Brabantse waterschappen een flexibeler vergunningenbeleid? Zo nee, waarom niet?

Antwoord: Ja. De intentieovereenkomst geldt niet voor Waterschap Brabantse Delta alleen, maar ook voor de waterschappen De Dommel en Aa en Maas en is afgesloten met de ZLTO, de drie terreinbeherende instanties in Brabant en de Brabantse Milieufederatie. De drie waterschappen hebben de intentie om hetzelfde beleid in te voeren.


6. Komen er door het onttrekken van extra grondwater meer nutriënten op het land? Heeft dat negatieve effecten op de ecologie?

Antwoord: Nee. Het gebruik van grondwater heeft geen relatie met de hoeveelheid nutriënten die op het land terecht komen.


7. Doorgaans wordt overgegaan tot grondwateronttrekking als sloten en beken een te laag waterpeil hebben; heeft het bedrijfsleven, na grondwater, een alternatief voor de nodige waterwinning? Zo ja, waar halen bedrijven water vandaan als er een onttrekkinsgverbod wordt ingesteld op grondwater?

Antwoord: Ja. Het gebruik van oppervlaktewater bij beregenen heeft de voorkeur boven het gebruik van grondwater. Er wordt gewaarschuwd als de grondwaterstand te laag wordt en er een onttrekkingsverbod in zicht komt. Hier kan het bedrijfsleven op anticiperen. De grondwaterstanden zijn ook te volgen via grondwaterstand.brabant.nl en het DINOloket, het uitgifte portaal van TNO en Geologische Dienst Nederland.


8. Op welke wijze monitort u de relatie tussen grondwateronttrekkingen en ecologie? Welke middelen heeft u om op grondwateronttrekkingen in te grijpen en wanneer doet u dat?

Antwoord: De provincie monitort de Brabantse natuur. De monitoringsresultaten worden verwerkt in een rapportage aan Provinciale Staten over de Toestand van de Brabantse Natuur die eens in de vier jaar wordt opgesteld. Daarnaast worden in de Natura 2000-gebieden en de Natte Natuurparels maatregelen uitgevoerd om de hydrologische randvoorwaarden voor de natuur te verbeteren. De waterschappen zijn verantwoordelijk voor de monitoring van het beregeningsbeleid. De waterschappen hebben ook de middelen, zoals het urenverbod en voorjaarsverbod grasland, om in te grijpen als dat nodig is.


Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant,
Voorzitter, Secretaris

Interessant voor jou

Vragen over de toekomstige werking van de PAS en vergunningverlening voor de veehouderij

Lees verder

Vragen over de brief aan Minister Mansveld over de onzekerheden in geurhinderbeleid en (rechts)onzekerheden die dat oplevert voor Brabantse burgers

Lees verder

Help mee aan een betere wereld

    Word lid Doneer