Vragen over het voornemen om een vergunning te verlenen voor de directe lozing van GenX en PFOA op de Nieuwe Merwede

Indiendatum: mei 2019
Antwoorddatum: 4 jun. 2019

Wij beantwoorden deze vragen als volgt.

1. Kent u het bericht ‘Chemours: minister wil directe lozingen GenX op de Merwede legaliseren?

Antwoord:
Ja.

2. Komt de drinkwatervoorziening voor Noord-Brabant die via de spaarbekkens in de Biesbosch verloopt door de lozingen gevaar? Zo nee, hoe concludeert u dat?

Antwoord:
Nee, het innamepunt van de spaarbekkens (Keizersveer) ligt stroomopwaarts van het lozingspunt van Chemours in Dordrecht.

Navraag bij Rijkswaterstaat leert dat in de vergunning die voor deze lozing vanuit Rijkswaterstaat wordt verleend, een zorgvuldige afweging wordt gemaakt waarin gekeken is naar bronaanpak, minimalisatieverplichting en een immissietoets op de (rest)lozing. Hierbij wordt ook bekeken wat het effect van de lozing is op zowel de kwaliteit van het oppervlaktewater, als de inname van drinkwater. Uit deze afweging is gebleken dat beide niet in het geding zijn.

3. Is bij u bekend wat dit betekent voor de gezondheid van de inwoners in dit gebied?

Antwoord:
Nee, hier is nog onvoldoende over bekend.

PFOA en GenX behoren tot de stofgroep van de perfluorverbindingen. PFOA is aangemerkt als Zeer Zorgwekkende Stof (hierna: ZZS). Voor GenX zijn voorbereidingen getroffen om ook deze stof als ZZS aan te laten merken. GenX staat nu nog op de lijst van potentiële ZZS. Voor deze stoffen bestaat nog geen norm voor (water)bodem of baggerspecie. De Staatssecretaris van I&W heeft in de brief aan de Kamer van 11 december 2018 aangegeven regie te willen nemen ten aanzien van ZZS. De invulling van deze regie kan per stof verschillen. Voor wat betreft PFOA, PFOS en GenX heeft het Ministere van I&W aan het RIVM gevraagd om risicogrenswaarden op te stellen. RIVM heeft op 5 maart 2019 het rapport met de risicogrenzen opgeleverd. De risicogrenzen geven het niveau aan waaronder, bij levenslange blootstelling, geen sprake is van onaanvaardbare risico’s voor mens en ecologie. Halverwege juni wordt een (tijdelijk) handelingsperspectief verwacht van het ministerie van I&W voor water en bodem.

De drie Noord-Brabantse omgevingsdiensten gaan namens de gemeenten een Brabant-breed onderzoek uitvoeren naar het voorkomen van PFOS, PFOA en GenX in de bodem. Dit om per aanvraag en/of melding voor toepassing van grond te kunnen bekijken of er sprake is van een verdachte locatie voor deze stoffen. De Waterschappen doen onderzoek naar het water. Zonder deze onderzoeken kunnen we geen uitspraak doen over de aanwezige achtergrondwaarde, hoe deze zich verhoudt tot de risicogrenswaarden en dus een beeld vormen van de gezondheidsrisico’s.

4. Bent u bereid om de verspreiding (zowel in de vorm van depositie als via het water) en de gevolgen van GenX-stoffen vanuit Chemours in Noord-Brabant en de omgeving te onderzoeken? Zo nee, waarom niet? zo ja, op welke wijze?

Antwoord:
Nee. Dit is niet onze verantwoordelijkheid. De provincie Zuid-Holland en Rijkswaterstaat zijn bevoegd gezag voor Chemours op basis van respectievelijk Wabo en directe lozingen. Gemeenten en waterschappen zijn bevoegd gezag als het gaat grondverzet en baggeren. De provincie is bevoegd gezag in het kader van de Wet Bodembescherming, als het gaat om saneringssituaties. Dat laatste is nu nog niet aan de orde.

De gemeenten en waterschappen zijn voornemens de verontreinigingen in beeld te brengen. Uiteraard zijn wij bereid dit initiatief te ondersteunen. Hiermee ontstaat inzicht in de achtergrondwaarden ten opzichte van de risicogrenswaarden en daarmee een beeld van de mogelijke gezondheidsrisico’s.

Daarnaast gaan wij dit jaar op een aantal locaties grondwater laten analyseren op PFAS in het kader van de Brede Screening Maasstroomgebied. De brede screening is periodiek gezamenlijk onderzoek van provincie Limburg en Noord-Brabant naar probleemstoffen in grond- en oppervlaktewater in het stroomgebied van de Maas.

5. Bent u bereid om het Rijk op te roepen om de vergunning aan Chemours voor verlenging van de lozing van GenX niet te verlenen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Nee, dit is niet onze bevoegdheid, noch gaat het om een vergunning in onze provincie.

Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant,

de voorzitter, de secretaris,
prof. dr. W.B.H.J. van de Donk drs. M.J.A. van Bijnen MBA