Vragen over ontwik­ke­lingen direct grenzend aan de natuur

Indiendatum: 17 okt. 2022
Antwoorddatum: 10 nov. 2022

In een artikel en uitzending van Pointer (KRO-NCRV) wordt belicht dat het aantal hotels, recreatiewoningen, stacaravans en chalets direct grenzend aan stikstofgevoelige Natura2000-gebieden in Nederland de afgelopen 5 jaar bijna verdubbeld is. Een quote uit het artikel:

"Op papier zijn Natura-2000-gebieden wettelijk en middels provinciale verordeningen goed beschermd, maar in de praktijk wordt er volgens Raoul Beunen, universitair hoofddocent en onderzoeker omgevingsbeleid aan de Open Universiteit ‘creatief met die regels omgegaan’. Overheden geven volgens hem te makkelijk toestemming om te bouwen en zoeken vaak naar mogelijkheden om nieuwe economische activiteiten te kunnen faciliteren." Dit heeft bij ons geleid tot de volgende vragen.

1. Bent u bekend met het artikel van Pointer van 15 oktober 2022?

Antwoord:
Ja.

2. Herkent u hetgeen in het artikel wordt behandeld in uw eigen provincie? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Nee. Het artikel verwijst naar een onderzoek ‘Bouwen in beschermde natuur’ in samenwerking met de Geodienst van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Dit onderzoek is echter (nog) niet gepubliceerd. Daarom is dan ook niet duidelijk of de in het artikel genoemde cijfers van toepassing zijn op Noord-Brabant.

3. Bent u het met ons eens dat vele kleine ontwikkelingen in of grenzend aan de (beschermde) natuur, in totaal wel degelijk een negatief effect kunnen hebben op de natuur? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Ja.

4. Bent u met ons eens dat het tijd is om ecologie te zien als meer dan een optelsom van een aantal losse parameters, maar in plaats daarvan als een complex van factoren? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Ja. De ecologie bestudeert juist de onderlinge wisselwerking tussen organismen en hun niet-biologische omgeving.

Als provincie staat u enerzijds regelmatig toe dat er ontwikkelingen plaatsvinden die van invloed zijn op beschermde natuurgebieden. Nu is de provincie anderzijds voornemens om randzones in te stellen rond Natura 2000-gebieden waar beperkingen gelden in de bedrijfsuitoefening van agrarische bedrijven, door bijvoorbeeld het uitrijden van mest en het gebruik van landbouwgif niet meer toe te staan.

5. Hoe kunnen deze twee met elkaar conflicterende handelswijzen volgens u met elkaar worden verenigd?

Antwoord:
Bij vergunningverlening toetsen we aan de wetgeving op dat moment. Hierbij kan vanwege de juridische consequenties niet altijd rekening worden gehouden met beleid dat nog in ontwikkeling is. Pas op het moment dat eventuele beperkingen in een provinciale verordening of nationale wetgeving zijn vastgelegd kunnen we daar op toetsen en handhaven.

In de uitzending van pointer (16 oktober 2022) over hetzelfde onderwerp, werd ook gewezen op het jarenlang gedogen van niet-vergunde activiteiten in of zeer nabij Natura 2000-gebieden, soms op initiatief van de betreffende TBO. Voorbeelden waren een niet-vergunde grote parkeerplaats, zonder toetsing toelaten van diverse activiteiten als verblijfsrecreatie, congressen en trainingen voor grote groepen op locaties die hiervoor niet waren bestemd.

6. Bent u het met ons eens dat een beleid waarin de TBO’s worden gedwongen "hun eigen broek op te houden" leidt, dan wel kan leiden, tot uitvoering van verdienmodellen met natuur, waarin die verdienmodellen ook ten koste van natuur kunnen gaan? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Nee. De terreinbeheerders kunnen via het Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL) voldoende subsidie aanvragen om het beheer in de terreinen waarvan zij eigenaar zijn te kunnen uitvoeren. Dat geldt echter niet voor eventuele rijksmonumenten en andere markante gebouwen die zich in een natuurgebied bevinden, zoals die bij Radio Kootwijk waar in de uitzending van Pointer op in wordt gegaan. Om de instandhouding daarvan te kunnen waarborgen is vaak aanvullende financiering nodig en soms ook een nieuwe gebruiksfunctie. Deze gebruiksfunctie mag echter niet ten koste gaan van beschermde natuurwaarden en hiervan zijn de (gecertificeerde) terreinbeheerders zich voldoende bewust.

7. Wie ziet toe op het beleid van TBO’s voor wat betreft verdienmodellen in en mogelijk ten koste van Natura 2000?

Antwoord:
Terreinbeheerders bepalen hun eigen financiële beleid, afhankelijk van de organisatievorm kan hierop worden toegezien door een ledenraad, stichtingsbestuur of directie. Wanneer er mogelijk sprake is van een significant negatief effect van dit beleid op een Natura 2000-gebied moet dit getoetst worden door de Omgevingsdienst Brabant Noord vanuit de Wet natuurbescherming. De TBO dient dan een aanvraag in te dienen. Dit betreft dan geen directe toetsing op het beleid van de TBO’s maar een afgeleide toetsing.

8. Is de provincie / bent u bereid hierop meer toezicht te houden en ook handhavend op te treden? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Nee, wij zien geen aanleiding om specifiek op TBO's meer toezicht te gaan houden, zie ook antwoord vraag 2, 6 en 9.

9. Is de provincie op de hoogte van niet-vergunde maar wel gedoogde activiteiten binnen Natura 2000-gebieden en Natuur Netwerk Brabant? Zo ja, welke?

Antwoord:
Nee. Het is wel mogelijk dat ín of in de buurt van Natura 2000- gebieden activiteiten plaatsvinden die significante effecten kunnen hebben op de instandhoudingsdoelen, maar waarvoor geen vergunning noodzakelijk is omdat deze activiteiten al bij inwerkingtreding van de Habitatrichtlijn werden uitgevoerd en sindsdien zijn voortgezet.

10. Zijn de in de vorige vraag genoemde activiteiten geïnitieerd door de TBO, door de terreineigenaar of door derden?

Antwoord:
Zie het antwoord op vraag 9.