Vragen over scha­de­ver­goeding en subsidie met betrekking tot het samen­leven met de wolf

Indiendatum: 4 okt. 2024
Antwoorddatum: 1 nov. 2024

Veehouders kunnen een aanvraag doen voor een subsidie voor een omheining, zodat hun dieren zijn beschermd tegen wolven. Als we vreedzaam willen samenleven met de wolf, is het belangrijk om dergelijke preventieve maatregelen te nemen. Dit heeft bij ons geleid tot de volgende vragen.

1. Zijn er aan schapenhouders vergoedingen toegekend in verband met het feit dat schapen door de wolf zijn gedood of verwond? Zo ja, in hoeveel gevallen en voor welke bedragen?

Antwoord:
Ja, er zijn in Brabant aan schapenhouders tegemoetkomingen toegekend voor schade die aantoonbaar is veroorzaakt door een wolf.
2020 € 32.908,- 51 vergoedingen
2021 € 27,977,- 45 vergoedingen
2022 € 23,549,- 46 vergoedingen
2023 € 17.412,- 23 vergoedingen
2024 € 991,- 8 vergoedingen

Totaal 103.730,- vanaf 2020 tot heden.

Het totale bronbestand van schadegegevens veroorzaakt door wolven en de uitgekeerde vergoedingen is openbaar in te zien op de website van BIJ12.

2. Welke wettelijke grondslag bestond er voor die toekenning?

Antwoord:
De Omgevingswet regelt in art 15.53 de tegemoetkoming in schade die wordt veroorzaakt door in het wild levende dieren. GS kan een tegemoetkoming verlenen wanneer een belanghebbende de faunaschade redelijkerwijs niet kon voorkomen door het toepassen van preventieve maatregelen, jacht, populatiebeheer of schadebestrijding. Omdat de wolf een strikt beschermde soort is, is het voorkomen van schade door afschot geen optie. Met de komst van de wolf naar Nederland is afgesproken in het Interprovinciaal Wolvenplan dat dierhouders voldoende tijd moeten krijgen om zich voor te bereiden op de wolf en wordt tegemoetkoming verleend aan zowel bedrijfsmatige als hobbymatige dierhouders. De verwachting was dat dit bijdraagt aan maatschappelijk draagvlak voor de wolf en daarmee het voorkomen van illegale doding. In het nieuwe Interprovinciaal Wolvenplan wat naar verwachting dit najaar ter besluitvorming zal worden voorgelegd, zal een nieuwe afweging worden gemaakt of aan het uitkeren van schadetegemoetkoming nadere voorwaarden worden gesteld zoals het nemen van preventieve maatregelen.

3. Welke plek neemt de wolf in, in de ranglijst van hoge naar lage bedragen uit te keren schadevergoedingen aan de landbouwsector?

Antwoord:
Landelijk komt de wolf niet voor in de top 10 van meest schade veroorzakende diersoorten. Ook in Brabant zien we de wolf niet terug in de top 5 van meest schade veroorzakende dieren (2023). Dit komt o.a. doordat soorten zoals ganzen verhoudingsgewijs veel meer schade veroorzaken. Deze cijfers kunnen per jaar en per provincie verschillend zijn en worden jaarlijks gepubliceerd op de website van BIJ12. Faunaschadecijfers BIJ12

4. Is er naar aanleiding van de aanvragen voor de (schade)vergoeding onderzocht of de schaaphouder wolfwerende hekken (rasters) had geplaatst of andere op het weren van de wolf gerichte maatregelen had getroffen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Ja, de aanvrager moet bij een aanvraag voor tegemoetkoming zelf aangeven of er wolfwerende rasters aanwezig waren. De taxateur kijkt daar tijdens een veldbezoek ook naar en neemt deze informatie op in het taxatierapport.

5. In hoeveel gevallen is een vergoeding toegekend, terwijl niet was vastgesteld dat de aanvrager wolfwerende hekken had geplaatst, of andere op het weren van de wolf gerichte maatregelen had getroffen?

Antwoord:
Uit het bronbestand van BIJ12 blijkt dat van de 171 schadetaxaties waarvoor een vergoeding is toegekend er in 158 gevallen zeker geen wolfwerende rasters aanwezig waren. Dit getal kan in de praktijk nog hoger uitvallen omdat aanvankelijk de wolfwerendheid van rasters niet altijd op de juiste wijze werd gecontroleerd. Inmiddels is deze taak aangescherpt en wordt het nu beter bijgehouden door de taxateurs. Voor het toekennen van een tegemoetkoming is dit echter niet relevant. Want wanneer schade aantoonbaar veroorzaakt is door een wolf, zonder of met wolfwerende rasters heeft een dierhouder conform het huidige beleid recht op een tegemoetkoming.

De helft van de subsidies voor wolfwerende hekken is nog niet gebruikt. Volgens een woordvoerder van BIJ12, zijn er meerdere redenen dat nog niet alle subsidie aangevraagd is en desinformatie is er daar een van. Boeren twijfelen aan de werking van de wolvenrasters. Ze geloven niet dat het raster wolven hindert in het bereiken van terrein van de boer. Daarnaast zijn boeren vaak niet op de hoogte van de mogelijkheden.

6. Bent u in contact met BIJ12 over hoe de wolfwerende hekken beter bij de boer in het vizier kunnen worden gebracht? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Het stimuleren van preventie is primair een taak voor de provincies. Er wordt zowel landelijk als provinciaal veel gedaan om dierhouders te informeren en te stimuleren om wolfwerende rasters aan te leggen. Op advies van de Brabantse Wolvencommissie is er een subsidieregeling opengesteld voor preventieve maatregelen en deze regeling is een aantal keer verruimd.
Daarnaast worden er regelmatig voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd en via meerdere kanalen informatie verspreid. Wanneer een zwervende wolf door Brabant loopt, worden belanghebbende organisaties actief geïnformeerd zodat zij op hun beurt eigen achterban kunnen informeren en oproepen om hun dieren te beschermen. Helaas zien we nog steeds een onderuitputting van het beschikbare subsidiebudget. We zijn met de Wolvencommissie in gesprek over wat mogelijke oorzaken daarvan zijn en hoe we dit kunnen verbeteren.

7. Indien nee bij de vorige vraag: bent u bereid om, al dan niet in samenwerking met andere organisaties, boeren te stimuleren tot het aanvragen van een subsidie voor wolfwerende hekken, bijvoorbeeld door middel van een handreiking? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Zie het antwoord bij vraag 6.