Begroting 2016

Voorzitter. Wij hebben de begroting gelezen. Het college kiest opnieuw voor economische groei. Er wordt heel veel geld in economie geïnvesteerd, maar dat kan alleen omdat de provincie Brabant heel erg rijk is. Er zijn veel projecten gestart die in de vrije markt geen schijn van kans zouden maken. Economische groei is echter niet de oplossing maar juist onderdeel van het probleem. Ons consumeren is te groot voor deze ene aardbol. Denk aan de exploitatie van de natuur voor recreatie en economische ontwikkelingen en denk aan de geforceerde groei in de glastuinbouw en logistiek en denk aan de groei van stallen in de veehouderij. We missen een visie voor de veehouderij. Waar wordt nu een keuze gemaakt voor minder dieren? En waarom lukt het ons niet om het daar over eens te worden? Kiezen we minder dieren in de veehouderij als uitgangspunt, dan is het alleen nog zaak om er positief beleid bij te maken. Laten we beginnen met het in kaart brengen van de eindeloze stroom aan subsidies in het agrofoodsysteem en de maatschappelijke kosten van de veehouderij. Laten we beginnen met een slot op de stalmuur en kiezen voor geen uitbreidingen.

Juridisch hebben we als provincie alle middelen in handen om een andere koers te varen, maar het ontbreekt aan politieke lef.

Het is toch van de zotte dat verstandige gemeentes en bezorgde burgers geen middelen hebben om de wildgroei van stallen en dierenaantallen tegen te gaan. De provincie heeft de Verordening Ruimte én de Natuurbeschermingswet maar maakt daar onvoldoende gebruik van. De gemeentes hebben de Omgevingsvergunning, geur- en fijnstofnormen en in de toekomst de gezondheidskaarten. Zij maken daar onvoldoende gebruik van. Wij zien het verlammend effect van niet onderling aangepaste regelgeving.

Waarde creëren in de veehouderij kan alleen als we ook schaarste durven creëren. Je kunt niet én goedkoop vlees in de schappen houden én ondernemers een fatsoenlijke boterham gunnen. Boeren worden uitgeknepen en echte boeren kunnen geen fatsoenlijke boterham verdienen. De regels worden als beklemmend ervaren, juist omdat de weg naar schaalverkleining onmogelijk wordt gemaakt. Mestvergisters draaien op subsidies. Zonder de rijkssubsidies dreigt de helft van de mestvergisters al om te vallen. Wij betalen als burger mee aan bruine stroom, terwijl mestvergisters en mestverwerkers de problemen van het mestoverschot niet oplossen. Je kunt de problemen niet los zien van een teveel aan dieren. Mestfabrieken zijn een tijdelijke oplossing, geen lange termijn oplossing en ook geen duurzame oplossing.

We maken ons, net als de waterschappen, zorgen over de vervuiling van het oppervlakte water. De waterschappen verlenen lozingsvergunningen voor mestfabrieken, maar blijkbaar zijn de voorwaarden die daarin gesteld worden niet specifiek genoeg om waterdoelstellingen te waarborgen. Wat voor invloed kan de provincie uitoefenen om schoon oppervlakte water te garanderen?

We maken ons zorgen, mijnheer Van den Berg, over de glastuinbouw. De ontwikkeling in de concentratiegebieden Prinsenland en Deurne is vrijwel stilgevallen. We weten ook dat er weinig animo is onder tuinders om naar de concentratiegebieden te gaan. Wat nu als de investering van 2 miljoen euro niet werkt? Welke kant gaan wij dan op?

We maken ons zorgen om de Ruimte voor Ruimteregeling. De provincie heeft de aandelen overgenomen maar er is nagenoeg geen belangstelling voor grote kavels met als gevolg verkoop van kleinere kavels en dus meer huizen op bijzondere locaties. Hierdoor wordt de druk op ons buitengebied vergroot en dat vinden wij ongewenst.

In het hoofdstuk Ruimte valt de vrijval van het werkbudget EHS in het kader van herprioritering bij de uitwerking van het Bestuursakkoord en de toevoeging aan de algemene middelen op. Dit begrijpen wij niet. Overheveling naar het programma Ecologie zou volgens ons logisch zijn. maar vrijval en herprioritering? College, hebben wij bij ecologie niet genoeg te doen?

We maken ons zorgen of we de doelstellingen uit de Kaderrichtlijn Water op tijd gaan halen. Die zouden eigenlijk allang klaar moeten zijn, maar er is uitstel tot maximaal 2027. Verwacht het college dat nu in 2016 en daarna extra geld nodig zal zijn? Een van de doelstellingen is voldoende water van voldoende kwaliteit voor mens, plant en dier. Er is aandacht zowel voor de verdroging in het algemeen als specifiek voor de PAS-maatregelen. Wij willen graag nadrukkelijk aandacht vragen voor de verdroging van Brabant en de Brabantse Wal.

Voor de Omgevingsdiensten zien wij graag een evaluatie tegemoet. Wat kunnen wij doen om meer helderheid te krijgen en vooral ook een betere naleving van de regels? 80% spontane naleving van de regels zou haalbaar moeten zijn. Dat klinkt heel mooi, maar u kent de uitspraak: vertrouwen is goed, controle is beter! Daarom willen wij graag aandacht voor het verbeteren van het systeem van de controle op luchtwassers. Het moet toch mogelijk zijn om de gegevens van de elektronische monitoring, middels een hanteerbaar format, online aan te leveren bij de Omgevingsdienst. Een USB-stickje is zó jaren 90! Wij dienen daartoe samen met verschillende partijen een motie in.

In de Energieagenda wordt gesproken over de energieneutrale woningen. Wij steunen het college bij deze aanpak. Veel succes! In het programma Economie wordt echter maar 2% begroot voor ‘duurzame energie en energietransitie’. Bij de andere uitgaven worden geen duurzame voorwaarden gesteld. Het gaat echter wel om 29 miljoen euro. Dat vinden wij een gemiste kans.

Er wordt op dit moment gewerkt aan de Natura 2000-beheersplannen en de inzet van de rijksmiddelen ten behoeve van de PAS-maatregelen (Programmatische Aanpak Stikstof). Wij schrokken van het bericht dat er sinds 1 juli in Noord-Brabant ongeveer al 230 aanvragen voor ontwikkelingsruimte zijn ingediend, waarvan er al ongeveer honderd in ontwerp beschikt zijn. Het blijft riskant om op voorhand ontwikkelruimte te geven, terwijl voor veel gebieden de normen dik worden overschreden en het effect van de PAS-maatregelen nog niet zeker is. Sterker nog, de PAS-maatregelen zijn eindig, je kunt niet eeuwig blijven plaggen en vernatting betekent eveneens dat de bodem kwetsbaar wordt voor beschadiging. Ondertussen blijft de depositie vanuit de bedrijven wel doorgaan. Hoe kijkt het college op de lange termijn naar deze maatregelen?

Subsidie voor beheer van EHS door derden en agrarisch natuurbeheer mist eigenlijk een goede prestatie-indicator. Het gaat nu over het aantal hectares, maar wat is de winst in biodiversiteit, ook op de lange termijn?

Voor agrarisch natuurbeheer wordt, boven het bestaande budget, nog 2 miljoen euro extra gevraagd voor indexatie en bijna 2 miljoen euro voor de overgang naar het nieuwe systeem, en dat terwijl bekend is uit het rapport Onbeperkt Houdbaar van de staatssecretaris dat agrarisch natuurbeheer weinig effectief is ten opzichte van reservaatsbeheer (aankoop).

Als het dan toch weer tijd is voor een vijfjaarlijks rapport over de toestand van de natuur in Brabant, kunnen we dan niet eens een evaluatie maken van de effectiviteit van de diverse vormen van natuurbeheer? Is het niet eens tijd om een beleid te maken gericht op: het meeste natuur voor je euro?

BrUG-pijler 2 (Brabant Uitnodigend Groen) spreekt over herstel van de biodiversiteit. Voor het inrichten van leefgebieden voor bedreigde soorten staat 3 miljoen euro en voor herstelmaatregelen in Natura 2000-gebieden 12,5 miljoen euro. Dat zijn heel mooie bedragen, maar als het er eenmaal is, wees er dan zuinig op en ga niet een paar jaar later weer ontwikkelingen initiëren die zo’n gebied bedreigen, zoals de bouw van een transferium hier in Den Bosch, dat ook nog eens 8 miljoen subsidie krijgt van de provincie.

BrUG-pijler 3 gaat vooral over een aantrekkelijk landschap. We kijken met belangstelling uit naar de beoordeling van de Landschappen van Allure. Heeft dit programma echt iets toegevoegd aan natuur, of is het vooral ten goede gekomen aan economische en recreatieve ontwikkelingen?

Er is een structurele onderbesteding bij het STIKA (Stimuleringskader Groen-Blauwe Diensten) – de akkerranden – die achterblijft bij de prognose vanwege gebrek aan belangstelling. Wilt u dan tijdig zorgen voor een alternatief zodat extra inzet in de succesvolle leefgebiedenbenadering wordt gegarandeerd? Wilt u ons daarvan op de hoogte houden?

Het inzetten op bijengezondheid in het licht van biodiversiteit lijkt effectief. Maatregelen die de wilde bijen ten goede komen, hebben hun positieve werking op allerlei insecten en andere dieren. En als de basis op orde is, met een gezonde bodem en veel bloeiende planten, volgen de andere soorten vanzelf. U gaat het programma voor bijen vormgeven. Wederom hulde daarvoor!

Uit de antwoorden op vragen van onze fractie blijkt dat er een pilot is met vangkooien voor wilde zwijnen en dat zonder ontheffing. Dat heeft ons verbaasd. In vangkooien kunnen gemakkelijk ook andere dieren terechtkomen, dat blijkt ook uit de antwoorden op onze technische vragen. Dat vinden wij ongewenst en daarom dienen wij een motie in.

Voorzitter. Wij wensen het college natuurlijk veel succes met de uitwerking.