Het Actieplan Arbeids­markt 2020-2023

Dank u wel, voorzitter.
Na de Tweede Wereldoorlog was economische groei een heel goed middel om het kapotgeschoten Nederland vooruit te helpen. Ondertussen is economische groei een doel op zich geworden, waar de portemonnees van enkelen van profiteren ten koste van een grote groep burgers. Dit actieplan onderschrijft dat.

De ongebreidelde groei van het bedrijfsleven is het arbeidsaanbod voorbijgeschoten. Er is een mismatch. We vinden het dan ook onbegrijpelijk dat nu niet wordt voorgesteld om de groei eens te beperken, maar om juist meer internationale arbeidskrachten aan te trekken.
De gevolgen zijn bekend. Het aantrekken van internationale talenten zorgt voor een braindrain in het land van herkomst. Het aantrekken van onder anderen Oost-Europeanen zorgt voor het in stand houden van bedrijfstakken die alleen winst kunnen maken door arbeiders uit te buiten. Vroeger noemden we dat ‘ikke, ikke, ikke en de rest kan stikken’. Met dit actieplan houden we dat in stand.

Blijkbaar is de burger alleen goed genoeg als hij bij kan dragen aan de Brabantse economie. Over zingeving gesproken.

Voorzitter.
Het onderdeel laaggeletterdheid verdient extra aandacht. Dat is vandaag al een aantal keren ter sprake gekomen.

Covid-19 vergroot de tweedeling in de samenleving. Het is dan ook een sociale crisis. Veel mensen weten de digitale mogelijkheden niet in te zetten om de huidige beperkingen te compenseren. De eenzaamheid is nu groter dan ooit. Zie onder andere het zorgwekkende artikel hierover in Trouw afgelopen week. Digitale vaardigheden maken nu des te meer verschil voor mensen.

We hadden de afgelopen jaren het programma Taal en Media, waarmee werd ingezet op de geletterdheid en digitale vaardigheden. Dit programma komt nu ten einde, maar de problematiek is allerminst afgelopen. Eerder vandaag gaf ik al aan hoe belangrijk het is om burgers deel uit te laten maken van de maatschappij.

Voor geletterdheid wordt een miljoen euro extra ingezet, aanvullend op de zeven miljoen euro van Rijk en gemeenten. Vraag aan GS: betekent dit dat er de komende drie jaar in totaal acht miljoen euro beschikbaar is om laaggeletterdheid in de arbeidsmarkt te bestrijden? En ten tweede: wordt hiervoor een opdracht in de markt gezet?

Maar, voorzitter, wij zien laaggeletterdheid en digitale vaardigheden als iets wat de hele maatschappij aangaat, niet alleen de economie. Het heeft te maken met zingeving, waar ik het al eerder over had. Het is een tekortkoming om dit nu enkel op de arbeidsmarkt te betrekken.

Wij horen graag van GS waarom ervoor gekozen is om de inzet op laaggeletterdheid nu te beperken tot de arbeidsmarkt, door het in het actieplan onder te brengen.
Dank u wel.