Opinie: Meer­derheid van veehou­de­rijen is in over­treding, dus méér controles zijn hard nodig

Terwijl gedeputeerde Lemkes van het CDA het driejarig project ‘Intensivering toezicht veehouderijen’ (ITV) voortijdig wil beëindigen, pleit de Partij voor de Dieren aanstaande vrijdag juist voor uitbreiding van de controles. Uit de rapporten blijkt dat slechts een minderheid van alle gecontroleerde veehouderijen zich aan alle voorschriften houdt. Doorgaan met de regelmatige controles van stallen is dus bittere noodzaak.

In 2018 is het bovengenoemde project gestart, met als doel een ‘gelijk speelveld’ te creëren onder veehouders. De reden is dat overtredende veehouders geen economisch voordeel mogen hebben tegenover hun collega’s die zich wel aan de regels houden. Vanaf de start van het project was ik kritisch op de uitvoering, met name omdat een groot aantal gemeenten weigerde mee te werken.

Na twee jaar is duidelijk dat veehouderijen in een derde van alle Brabantse gemeenten niet zullen worden gecontroleerd, terwijl de afspraak met Provinciale Staten heel duidelijk was dat alle stallen gecontroleerd zouden worden. Nu hoeven veehouderijen in gemeenten die niet mee (willen) werken dus geen controle te verwachten, en daarmee blijven veel overtredingen onder de pet. Wrang is ook dat er nu ongeveer een miljoen euro over blijft, geld dat expliciet bedoeld was voor extra controles. Ik vraag me sterk af of de gedeputeerde wel wil dat stallen gecontroleerd worden, of dat dat politiek niet goed uitkomt.

Naast voortzetting van het project moeten controles van stallen ook worden uitgebreid. Zonder dit project worden stallen gemiddeld maar één keer per zeven jaar door gemeenten gecontroleerd! De provincie en gemeenten moeten meer actief samenwerken met landelijke instanties als de NVWA en RVO. Er zijn bijvoorbeeld sterke signalen dat fraude met dieraantallen en stikstofuitstoot niet aan het licht komt door met name onderbezetting bij de NVWA en gemis aan samenwerking met gemeentelijke en provinciale controlerende instanties. Hierdoor is de daadwerkelijke stikstofuitstoot van veehouderijen meer dan waarschijnlijk een stuk hoger dan berekend. Ook de bestrijding van stankoverlast, dierenwelzijnsovertredingen en fijnstofuitstoot heeft veel baat bij regelmatige controles van alle veehouderijen.

Gedeputeerde Lemkes stelt voor om de controle van alle stallen te vervangen met zogeheten ‘risicogericht toezicht’. Daar heb ik geen vertrouwen in, want dan blijven heel veel overtredingen onzichtbaar, met alle gevolgen van dien voor mens, dier en natuur. Het is duidelijk dat er een nieuwe politieke wind waait in Brabant, een waar overduidelijk een luchtje aan zit.

Marco van der Wel is Statenlid en woordvoerder natuur namens de Partij voor de Dieren in Noord-Brabant.