Tech­nische vragen over de verscherpte aanpak voor het tegengaan van stal­branden per 1 januari 2024

Indiendatum: 9 jun. 2023
Antwoorddatum: 15 jun. 2023

De minister van LNV heeft op 26 mei een Kamerbrief gepubliceerd over dieren in de veehouderij, waarin het onder meer gaat over een verscherpte aanpak om stalbranden tegen te gaan. De minister geeft daarin aan dat de recente vreselijke branden in Sint-Oedenrode en Reusel bevestigen dat snel een stevigere aanpak voor stalbranden nodig is.

De minister heeft hiertoe onder andere het ontwerpbesluit tot wijziging van het Besluit houders van dieren in internetconsultatie gebracht. Deze wijziging maakt deel uit van de totale verscherpte aanpak stalbranden, en betreft concreet het verplicht stellen van elektrakeuringen en een jaarlijkse brandveiligheidskeuring, ook voor bestaande stallen.

Een maximum aantal dieren per brandcompartiment en het verplicht compartimenteren van de technische ruimte zijn maatregelen die de minister ook onderdeel wil laten uitmaken van de verscherpte aanpak stalbranden.

Wij hebben hierover de volgende technische vragen.

1. Welke regels/eisen gelden nu voor veehouderijbedrijven, als het gaat om zowel het voorkomen van stalbranden als om het minimaliseren van slachtoffers bij stalbranden? Graag ook aangeven voor welke diersoorten en op welke bestuurslagen de regels/eisen gelden.

Antwoord:
Brandveiligheidseisen voor stallen zijn vastgelegd in het Bouwbesluit. In 2014 zijn nieuwe brandveiligheidseisen, zoals de verplichte brandcompartimentering van de technische ruimte voor stallen toegevoegd aan het Bouwbesluit. Voor stallen vergund vóór 2014 gelden deze aanvullende eisen (nog) niet. Het bouwbesluit geldt voor alle bouwwerken en maakt geen onderscheid in diercategorieën.
Verder stellen verzekeraars eisen bij brandverzekeringen en er zijn ketenkwaliteitsystemen / certificaten die eisen stellen t.a.v. brandveiligheid, bijvoorbeeld het Beter Leven Keurmerk van de Dierenbescherming.

2. Welke extra eisen komen er per 1 januari 2024 bij?

Antwoord:
De minister heeft in zijn brief een aantal aanscherpingen aangekondigd. Zo wil de minister een verplichte elektrakeuring en een jaarlijkse brandveiligheidskeuring. Bij de verplichte elektrakeuring wordt de elektra- en zonnestroominstallaties iedere drie jaar bij grote veehouderijen[1] en iedere vijf jaar voor de overige veehouderijen gekeurd. De reikwijdte van de nieuwe verplichtingen worden uitgebreid met houders van eenden, kalkoenen en konijnen. De inzet is om de regelgeving in 2024 in werking te laten treden.
Daarnaast wordt gewerkt aan regelgeving die schadebeperkende maatregelen verplichten voor bestaande stallen die vóór 2014 zijn vergund. Het gaat in ieder geval om de brandcompartimentering van de technische ruimte. Wageningen University & Research (WUR) heeft de opdracht gekregen onderzoek uit te voeren op welke wijze dit vorm zou kunnen krijgen en wat de impact is van deze verplichting.
Ook is er een onderzoek opgestart waarin mogelijkheden om de overlevingskans van dieren bij brand te vergroten worden meegenomen. En zal het onderzoek ook een overzicht van wet- en regelgeving bevatten die mogelijk negatief effect kan hebben op de brandveiligheid van stallen. De uitkomsten van dit onderzoek worden na de zomer van 2023 verwacht en worden daarna verwerkt in nieuwe, aanvullende wet- en regelgeving.
Een maximumnorm voor het aantal dieren per brandcompartiment, wat deels samenhangt met de minimale oppervlaktenormen voor dieren, is onderdeel van andere lopende trajecten zoals het convenant dierwaardige veehouderij en de Nederlandse inzet voor de herziening van de nieuwe Europese regelgeving

3. Op welke wijze draagt provinciaal beleid bij aan het voorkomen van stalbranden en het minimaliseren van slachtoffers bij stalbranden?

Antwoord:
Het provinciaal beleid stimuleert brandveilige stallen, onder andere via de Brabantse Zorgvuldigheidsscore Veehouderij, deze beloont maatregelen t.b.v. brandveiligheid. Verder vragen wij via de Taskforce Toekomstbestendige Stallen aandacht voor brandveiligheid bij ontwikkelaars van stalsystemen. De Taskforce heeft onder andere een bijeenkomst over brandveilige stallen georganiseerd. Via ons stallenbeleid (de emissie-eisen uit de Interim Omgevingsverordening) zullen verouderde stallen in de komende jaren worden gemoderniseerd, hierbij kunnen veehouders ook maatregelen treffen die bijdragen aan brandveiligere stallen.

4. In welke mate heeft provinciaal beleid, gericht op het voorkomen van stalbranden en het minimaliseren van slachtoffers bij stalbranden, concreet geleid tot maatregelen?

Antwoord:
De provincie heeft geen bevoegdheden en kan slechts brandveiligheid stimuleren. Het effect van het provinciale beleid kunnen we niet kwantificeren. Er worden echter wel een aantal zaken opgepakt door andere partijen. Momenteel is het Verbond voor Verzekeraars een checklist voor verzekeraars met de top 8 meest voorkomende oorzaken van stalbranden aan het ontwikkelen. De checklist wordt verspreid onder verzekeraars en klanten om zo meer bewustwording te creëren. Daarnaast heeft de Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO) in 2022 verschillende voorlichtingen en webinars gegeven aan veehouders, om de bewustwording omtrent (het ontstaan) van stalbranden te vergroten. Vier keer per jaar komen LTO, de Brandweer, Dierenbescherming, Verbond voor Verzekeraars en de ministeries van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties bijeen om de verschillende acties van de partijen met elkaar af te stemmen en de voortgang ervan te bewaken.

5. Op welke wijze en in welke mate is provinciaal beleid (zowel vigerend als in de maak) in lijn met verplichte brandcompartimentering, zoals de minister zinnens is dit in te voeren?

Antwoord:
Er is geen vigerend provinciaal beleid ten aanzien van brandcompartimentering, dit is ook niet in de maak. Wij zijn hiertoe niet het bevoegd gezag.

[1] Onder grote veehouderijen wordt verstaan bedrijven met meer dan (>) dieren; melkvee > 175, vleeskalveren > 1000, melkgeiten >500, vleesvarkens > 2500, zeugen > 500, legkippen > 50,000, vleeskuikens > 100.000.