Vragen over Zwarte Kraai op de menukaart van een restaurant in Valkens­waard

Indiendatum: 8 nov. 2023
Antwoorddatum: 28 nov. 2023

Restaurant Eden in Valkenswaard serveert kraaien, liet Omroep Brabant vorige week zien. Het sterrenrestaurant zegt dat het gaat om vogels uit de gemeente Valkenswaard zelf die overlast veroorzaken. De Zwarte Kraai is een beschermde diersoort. Daarom is de Partij voor de Dieren hoogst ongelukkig met deze nieuwe toevoeging aan de menukaart van Eden. Wij vinden het moreel niet toelaatbaar en hebben bovendien twijfels of dit ook juridisch toelaatbaar is. Daarom hebben wij de volgende vragen.

1. Is er onderzoek gedaan naar de kraaienpopulatie in de regio Valkenswaard en wat was de uitkomst?

Antwoord:
Ja, de populatie en aantalsontwikkeling van zwarte kraai wordt in heel Nederland gemonitord door SOVON: Sovon Zwarte kraai. Daarnaast worden zwarte kraaien jaarlijks geteld door de wildbeheereenheden in Brabant, dus ook in de regio Valkenswaard. De Faunabeheereenheid heeft inzage in de tellingen op wildbeheereenheid-niveau. Het resultaat van de tellingen wordt op provinciaal niveau gepubliceerd in de jaarrapportage van de Faunabeheerseenheid: Jaarrapportage FBE

2. Is er onderzoek gedaan naar de schade die kraaien veroorzaken in de regio Valkenswaard en wat was de uitkomst?

Antwoord:
Nee, er wordt geen onderzoek gedaan naar schade veroorzaakt door zwarte kraai. Dit komt omdat het een soort is van de Landelijke vrijstellingslijst; deze lijst wordt vastgesteld door de minister. Schade veroorzaakt door vrijgestelde soorten komt niet in aanmerking komt voor schadevergoeding en wordt daarom ook niet geregistreerd.

3. Welke preventieve maatregelen tegen overlast van zwarte kraaien worden er genomen in de regio Valkenswaard en met welk succes?

Antwoord:
Preventieve maatregelen om schade van zwarte kraai te voorkomen worden niet geregistreerd, omdat dit niet vereist is vanwege de landelijke vrijstelling. Zwarte kraaien mogen het hele jaar door gedood worden, wanneer er tenminste op één perceel schade aanwezig is of dreigt. BIJ12 adviseert op haar website welke preventieve maatregelen effectief zijn om schade door zwarte kraaien te voorkomen: BIJ12 module kraaiachtigen

4. De kraai is landelijk vrijgesteld voor jacht, maar niet zonder onderbouwing. Is er een geldig faunabeheerplan dat de afschot van kraaien in de regio Valkenswaard rechtvaardigt?

Antwoord:
Ja, de zwarte kraai is opgenomen in het goedgekeurde Faunabeheerplan 2023-2029 waarin schadebestrijding nader wordt onderbouwd. Het Faunabeheerplan is openbaar te raadplegen op de website van de Faunabeheereenheid: Faunabeheerplan

5. Bent u bekend met de uitspraak van de Raad van State van april 2023 waarin wordt bepaald dat de provincie Zuid-Holland niet zonder meer de landelijke vrijstelling mag gebruiken bij het toestaan van de jacht op onder andere de kraai, omdat die niet voldoende onderbouwd is?

Antwoord:
Ja, deze uitspraak is ons bekend

6. Welke gevolgen heeft deze uitspraak voor de kraai in de provincie Brabant?

Antwoord:
Deze uitspraak heeft geen gevolgen voor het Faunabeheerplan van Noord-Brabant en voor de bestrijding van zwarte kraaien. Het huidige Faunabeheerplan is op 11 april 2023 door GS goedgekeurd. Daarna heeft het zes weken ter inzage gelegen voor bezwaar en beroep. Daarop zijn geen bezwaren binnengekomen, waarmee het Faunabeheerplan onherroepelijk is vastgesteld en in rechte vaststaat. Provinciaal blad april 2023

7. Bent u met de Partij voor de Dieren eens dat er nu een economische motivatie is om kraaien te schieten, omdat restaurant Eden de kraai serveert?

Antwoord:
Nee, zwarte kraaien worden enkel en alleen gedood vanwege schadebestrijding, niet omwille van economische motieven. Vanuit een circulair gedachtegoed vinden wij het niet ondenkbaar, dat de gedode zwarte kraaien in de voedselketen terecht komen in plaats van te worden vernietigd. Of er veel vraag naar is en daarmee een serieus verdienmodel ontstaat, wordt betwijfeld.

8. En dat daarmee de definitie van ‘overlast’ rekbaar wordt en willekeurig kan worden toegepast?

Antwoord:
Nee, zwarte kraaien zijn namelijk niet op de landelijke vrijstellingslijst geplaatst vanwege overlast maar vanwege schade die ze veroorzaken aan landbouwgewassen. In de Wet natuurbescherming zijn overlast en schade twee verschillende wettelijke belangen, die het Rijk kan toepassen voor het verlenen van landelijke vrijstelling: Wnb art. 3.15 en 3.16 In dit geval is enkel landelijke vrijstelling verleend voor schade aan landbouwgewassen. Zwarte kraaien mogen dus niet omwille van overlast geschoten worden, zonder dat daar een aparte ontheffing voor is verleend. Er is dus geen sprake van oprekking of willekeurig toepassen van het begrip overlast.

9. Mag je bij schadebestrijding zomaar de geschoten dieren behandelen alsof ze uit de natuur zijn ‘geoogst’ als bij de benuttingsjacht, en ze voor nuttiging aanbieden?

Antwoord:
Ja, vogels mogen verhandeld worden wanneer deze onder wettelijke toegestane methoden zijn gedood: Regeling natuurbescherming art. 3.16
Overigens is GS niet bevoegd ten aanzien van deze regels in de Wet natuurbescherming en ook niet t.a.v. de relevante regels in de Wet dieren m.b.t. voor menselijke consumptie bestemde dierlijke producten.

10. Wie controleert de voedselveiligheid in deze en is dat ook gebeurd? Waarom niet?

Antwoord:
De bevoegdheid om toezicht te houden op voedselveiligheid ligt bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. De NVWA controleert wildverwerkende bedrijven, poeliers, horecaondernemers etc. die wild verhandelen en serveren. Het is ons niet bekend of dat in dit geval ook gebeurd is.

11. Bent u het met de Partij voor de Dieren eens dat het niet wenselijk is dat een restaurant kraai serveert en gaat u daar actie op ondernemen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Nee, de provincie gaat daar niet over.