Najaars­brief en begroting 2014

Eerste termijn:
De heer Van der Wel (PvdD):
Voorzitter! In onze bijdrage willen we ons richten op economie, ecologie, duurzaamheid en dierenwelzijn. We doen dat aan de hand van vier onderwerpen, waarvoor wij een of meer amendementen zullen inbrengen. Deze onderwerpen zijn: de tuinbouw, de nationale parken, het jachtbeleid en de mestvergisters.

Het uitgangspunt bij het opstellen van de Agenda van Brabant is de Telos-driehoek geweest. Een van onze kerntaken is het bevorderen van een duurzame voedselvoorziening. Ik denk dat alle fracties voedselvoorziening belangrijk vinden. De tuinbouw in Brabant is groeiend in areaal en in economische omvang. In 2012 is het areaal gegroeid naar ruim 22.000 ha en vertegenwoordigde de tuinbouwsector een waarde van bijna 1,2 miljard euro. Een gezonde Brabantse bijenpopulatie is daarbij onmisbaar, omdat veel gewassen van bestuiving afhankelijk zijn. Een investering in een gezonde Brabantse bijenpopulatie zorgt niet alleen voor vernieuwing van de economische vitaliteit en innovatie maar ook voor behoud en verbetering van werkgelegenheid.

We hebben kennisgenomen van het actieprogramma en hebben dat vertaald naar vier concrete maatregelen. Aan de hand van vier amendementen willen we de positie van de bijen in Brabant aanzienlijk verbeteren. We krijgen daarvoor steun uit het veld: de Nederlandse fietsersbond, de Nederlandse Imkervereniging en lokale initiatieven zoals Food4Bees, maar ook IVN Groene Woud en Landgoed Baest. Wij stellen u voor om te investeren in de volgende projecten die aansluiten bij de huidige programma’s Natuur & Samenleving en duurzame voedselvoorziening.

Allereerst zouden we graag willen bijdragen aan de opleiding van gemeentelijke beleidsmedewerkers en nieuwe imkers om zo het kennisnetwerk uit te breiden. De Brabantse gemeentes geven per jaar ongeveer 67 miljoen euro uit aan groenbeheer. Gemeenten en provincie kunnen op ecologie besparen én winnen met een goede opleiding. Wij denken dat het gevraagde bedrag voor een goede opleiding en bijscholing alleszins gerechtvaardigd is. Ook de naar schatting 1000 imkers spelen met hun kennis een belangrijke rol in de bestuiving van gewassen en dragen bij aan de verbetering van de leefomgeving voor bijen. Daarbij was de imkeropleiding zoals die in 2010 en 2011 is uitgevoerd met een provinciale subsidie een groot succes.

Het tweede amendement gaat over de voedselgewassen, zojuist ook genoemd door de SP. Met de inzet van nieuwe voedselgewassen zoals lupine en luzerne kunnen we een enorme verbetering voor de bijen bewerkstelligen. Het huidige voedselaanbod voor bijen in agrarisch gebied is gering en weinig divers. Middels een pilot met bijvriendelijke voedselgewassen willen we daar verbetering in brengen. We voelen ons gesteund door de agrarische ondernemers om hier handen en voeten aan te geven. Dit zou veel fracties moeten aanspreken.

Verschillende EVZ’s (Ecologische Verbindingszones) blijken moeilijk te realiseren, bijvoorbeeld omdat de gronden in particuliere handen zijn of omdat gemeenten niet voldoende middelen hebben. Maar EVZ’s zijn onmisbaar in Brabant. Fietspaden zijn ook belangrijke verbindingen tussen natuurgebieden. De aanleg van "bijenlinten" langs fietspaden kunnen in elk geval voor bestuivende insecten toch voor verbindingen zorgen tussen natuurgebieden. Wij zetten met ons derde amendement in op 500 van de 5000 km fietspad. De Nederlandse Fietsersbond steunt ons standpunt en vindt het ook voor toerisme belangrijk en toerisme is belangrijk voor Brabant.

Het vierde amendement is erop gericht lokale initiatieven ter promotie van de bijen te ondersteunen om draagvlak te creëren onder de Brabantse bevolking. De bezorgdheid onder burgers over de bijensterfte heeft lokale initiatieven in het leven geroepen om de voedselvoorziening en leefomgeving van bijen en andere bestuivende insecten te verbeteren. Deze burgerinitiatieven hebben in zeer korte tijd veel bereikt op het gebied van voedsel- en schuilvoorzieningen voor bijen. Nagenoeg al deze initiatieven zijn het werk van vrijwilligers. Dit brengt natuurlijk beperking in de werkzaamheden met zich mee. Beperkende factoren hierbij zijn tijd en financiële ruimte om innovaties op gang te brengen. Om dit te ondervangen zouden wij graag deze initiatieven financieel willen steunen.
Ons tweede punt gaat over de nationale parken. De provincie heeft een tijdelijke €665.000 beschikbaar. Wij verzoeken het college om het nog beschikbare transitiebudget beschikbaar te stellen, zodat de parken tijdelijk nog wat meer "lucht" krijgen. Wij vragen van gedeputeerde De Boer de toezegging dat de parken niet gedwongen zullen worden tot het ontwikkelen van commerciële activiteiten die op enigerlei wijze conflicteren met het belang van de natuur.

Het derde punt betreft het provinciaal jachtbeleid. Ons imago als Brabant is ons visitekaartje. Wij willen ons als provincie toch graag presenteren als een diervriendelijke provincie. Een recent incident waarbij een betrouwbaar getuige spreekt over jachtmistanden heeft ons diep geraakt. Onze fractie vindt dit en andere incidenten van de afgelopen jaren - wij hebben daar een lijst van - voldoende reden om ons jachtbeleid nog eens onder de loep te nemen en daarbij de vraag in acht te nemen of het diervriendelijker kan. Wij willen de gedeputeerde vragen om het jachtbeleid op de agenda te zetten, de Staten te informeren over ons huidige jachtbeleid en voorstellen te doen op welke wijze wij het jachtbeleid diervriendelijker kunnen maken.

Maar wij kunnen nu al een verbeterslag maken. In drie weken tijd hebben 136.113 mensen een petitie van de Dierenbescherming tegen het afschieten van zwerfkatten ondertekend. Want in zeven provincies, waaronder Noord-Brabant, was afschot van katten toegestaan. Inmiddels heeft Flevoland afgelopen woensdag besloten dat niet meer toe te staan. Wij vinden het te betreuren dat in Brabant volgens de gegevens van de faunabeheer eenheid ongeveer 2000 zwerfkatten per jaar worden doodgeschoten terwijl uit een onderzoek van Alterra blijkt dat ongeveer 80% van de katten wel een eigenaar blijkt te hebben. Om die reden is 12 november 2013 in de Tweede Kamer met steun van PVV, PvdA, SP, D66, GL en 50PLUS een motie van de PvdD aangenomen die afschot van katten niet meer toestaat. Echter voor veel katten zal dit te laat kunnen komen. We dienen daarom een motie in om ons jachtbeleid dienovereenkomstig aan te passen.

Mijn laatste punt betreft de mestvergisters. We hebben in de beraadslagingen van de Themacommissie voor Transitie Stad en Platteland op 4 oktober 2013 geconstateerd dat veel fracties onze mening deelden dat mestvergisting zonder subsidie weinig marktpotentie heeft. We weten inmiddels ook uit de expertmeeting en het literatuuroverzicht van de provincie dat investeringen in mestvergisters niet in redelijke verhouding staan tot de economische, energetische of ecologische rentabiliteit. Dat geldt overigens voor zowel kleine als grote mestvergisters. We weten ook dat bij plannen voor mestvergisters - ik wijs op de situatie in Gemert, maar ook op bestaande mestvergisters - veel onrust veroorzaakt bij omwonenden. Wij zijn dan ook van mening dat wij als provincie geen financiële ondersteuning moeten bieden aan dit soort plannen. Wij dienen daarvoor een motie in.

De heer Van Hattem (PVV):
Ik heb een vraag bij de motie over de mestvergisters. Is het de heer Van der Wel bekend of er op dit moment al subsidiëring plaatsvindt van mestvergisters door de provincie dan wel dat er plannen bestaan om die mestvergisters te gaan subsidiëren.

De heer Van der Wel (PvdD):
Ik moet mij dan even beroepen op het stuk over het Energiefonds. Bij de voorbeelden staat dat de provincie voornemens is mestvergisters te gaan subsidiëren. Ik neem aan dat er nog een subsidieregeling komt, dat die aan ons zal worden voorgelegd en dat dit punt dan ter sprake komt. Wij denken dat het college zich deze moeite kan besparen als een meerderheid van de Staten al vindt dat dit niet moet worden opgenomen in deze of in andere regelingen en dan houden wij geld over voor andere zaken die wij belangrijk vinden.

Tweede termijn:
De heer Van der Wel (PvdD):
Alle Statenleden vinden werkgelegenheid erg belangrijk. Dat blijkt ook uit de voorstellen. Ik denk ook dat iedereen daarmee gaat instemmen. De vraag is waar je met de beperkte middelen van de ombuigingsvoorstellen - €21,9 miljoen - de accenten legt. Ik denk ook dat alle fracties ons steunen als wij zeggen dat werkgelegenheid gekoppeld moet worden aan een multipliereffect. Dat geldt zeker voor de land- en tuinbouw. Wij denken dat daar zeker nog een slag te maken is. De gedeputeerde heeft aangeven dat hij onze amendementen niet voldoende onderbouwd vindt. Om die redenen hebben wij die teruggetrokken. Wij hopen een en ander bij het initiatiefvoorstel goed verder te kunnen onderbouwen. Dan hopen wij natuurlijk ook dat de gedeputeerde een goed inhoudelijk ecologisch oordeel zal vellen.

Ik wil nog melden dat wij morgen onze themadag hebben over de bijen. Er zijn meer dan 100 aanmeldingen en u bent allemaal alsnog van harte uitgenodigd.
Wij ondersteunen alle moties en amendementen die tot doel hebben de volksgezondheid te betrekken bij de ontwikkelingen in de veehouderij. Dat vinden wij heel erg belangrijk. Het zijn er verschillende en wij steunen die allemaal.

Hetzelfde geldt voor de nieuwe mobiliteit - ik verwijs naar amendement A9 - voor bibliotheken, muziekeducatie en musea. Wij vinden motie M4a lastig. Daar wordt gesproken over een minimumopbrengstprijs. Wij zijn niet voor inkomenssteun op deze wijze. Wij missen bovendien het onderdeel dierenwelzijn in deze motie. Wij vinden aan de Tweede Kamer om daaraan iets te doen in de vorm van belastingen. Het zou geen provinciale taak moeten zijn.
Motie M7 is ingetrokken, maar wij willen wel opmerken dat de inzet van BOA’s in het landelijk gebied enorm belangrijk is, juist bij onderzoek naar jachtmisstanden. Wij vinden het niet goed dat hierop gekort wordt. Het is jammer dat de motie is ingetrokken.

De moties en amendementen die slaan op de EVZ’s, de Nationale Parken en meer ecologische plannen juichen wij natuurlijk toe. Wij zullen daar ook voorstemmen. Hetzelfde geldt voor motie M17: Brabant op het juiste spoor. Het moge duidelijk zijn dat wat ons betreft de spoorverbinding met Gelderland zo snel mogelijk wordt verbeterd.
Wij hebben zelf nog twee moties staan. Motie M24 over de afschot van katten hebben wij gewijzigd. Als het een probleem is voor de Staten om een bijdrage te leveren in de vorm van sterilisatie moeten wij daarover later nog maar eens praten. Het zijn geen grote bedragen en nu gaat het over de begroting. Het niet afschieten van katten kost geen geld! Het gaat niet om emotie maar om fatsoen. Volgens het onderzoek van Alterra hebben 80% van deze katten wel een eigenaar. Het is niet goed om dat zo te behandelen.