Vragen over de kap van bomen in de gemeente Hilva­renbeek en de glijdende schaal voor bomen in Noord-Brabant

Indiendatum: okt. 2019
Antwoorddatum: 19 nov. 2019

Wij beantwoorden deze vragen als volgt.

1. Waarom komen er 76 lindebomen terug terwijl er voor de aanpak van knelpunten langs de N395 en N269 in totaal 185 bomen worden geveld?

Antwoord:
Er is enkel een kapvergunning aangevraagd voor bomen langs de N395, niet langs de N269. Er is aan de gemeente Hilvarenbeek voor 185 bomen een kapvergunning aangevraagd. Vanuit de kapvergunning wordt de eis gesteld dat de volledige oppervlakte houtopstanden terugkomt. Er kunnen in totaal 110 bomen langs de N395 worden herplant. De 75 bomen die vanwege ruimtegebrek niet langs de N395 kunnen worden herplant, worden herplant in de ecologische verbindingszone Haghorst.
Daarnaast is er bij de Omgevingsdienst (ODBN) ook een melding gedaan in het kader van de Wet natuurbescherming. Ook in dit kader is herplant verplicht.

2. De kap van de bomen is door drie achtereenvolgende colleges van de gemeente Hilvarenbeek tegengehouden. Waarom is deze wethouder nu wel overstag gegaan.

Antwoord:
Het beeld dat drie achtereenvolgende colleges niet achter de kap van bomen zouden staan, klopt niet. Het college van B&W stond ten tijde van de planstudie voor de N395 in 2013 niet afwijzend tegenover de kap van bomen ten behoeve van een veilige inrichting van de weg. Ook het huidige college heeft ingestemd met de aangevraagde kapvergunning.
Reden voor de gemeente om in te stemmen met de kap is:
a. Het grote verkeersveiligheidsrisico doordat de bomen zeer kort op de rijbaan staan en de rijbaan ter plaatse erg smal is;
b. Het herstel van de landschappelijke waarde en ruimtelijke kwaliteit door herplant van grote bomen, het realiseren van nieuw groen in de kom Diessen en bijdrage in de realisatie van de ecologische verbindingszone Haghorst;
c. Het treffen van aanvullende snelheidsremmende maatregelen waardoor de snelheid op het traject buiten en binnen de kom gematigd wordt.

3. Het betreft 2 provinciale wegen. Kunt u aangeven wat uw rol is in deze bomenkap?

Antwoord:
Wij hebben als wegbeheerder van de N395 onder andere de plicht om een veilig wegennet in stand te houden. Het initiatief inzake de geplande reconstructie van de weg ligt daarom bij ons. In goed overleg met betrokken actoren (gemeente, dorpsraden etc.) is gekomen tot een veilig en duurzaam ontwerp. Resultante hiervan is dat op een aantal plaatsen bomen gekapt moeten worden.

4. Hebt u aan de gemeente Hilvarenbeek wereldkundig gemaakt dat zij zeer terughoudend moet omgaan met het vellen van bomen? Zo ja, wat was de reactie van Hilvarenbeek?

Antwoord:
Nee, het college van Hilvarenbeek is bevoegd gezag voor de kapvergunning. Zij maken zelf hun afweging ten aanzien van de door ons gevraagde vergunning.

5. Gaat u richting alle Brabantse gemeenten uitdragen om terughoudend te zijn met bomenkap? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Wij dragen al een terughoudende lijn ten aanzien van bomenkap uit.
Wij vinden voor dergelijke projectspecifieke afwegingen, geen speciale actie nodig. Gemeenten hebben daarin, voor zover zij bevoegd zijn, hun eigen verantwoordelijkheid.

6. Indien nee, hoe verhoudt dit zich tot de doelen die u zelf stelt over het planten van meer bomen in Brabant?

Antwoord:
Deze doelen kunnen zich prima met elkaar verhouden.
Projectspecifiek kan het voorkomen dat er bomen gekapt moeten worden. Voor de gekapte bomen zal herplant plaats moeten vinden. Daarnaast zullen wij binnenkort de nota “Bos Noord-Brabant” vaststellen. Hierin willen wij gemeenten op diverse manieren stimuleren om meer en robuust bos aan te leggen. In totaal gaat het om ca. 13.000 ha uitbreiding van bosareaal.

7. Bent u met ons van mening, dat langzamer rijden beter is om ongelukken te voorkomen en om stikstof omlaag te krijgen, dan het kappen van bomen langs de provinciale wegen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Nee, langzamer rijden leidt niet per definitie tot een lagere stikstofemissie, bij lagere snelheden (<80 km/u) neemt de stikstofemissie juist toe. Bovendien is het instellen van een lagere snelheid niet altijd gewenst vanuit doorstroming, uniformiteit en/of handhaafbaarheid. Bij een slechte doorstroming zal de stikstofemissie bovendien ook toenemen. Ook zal een lager snelheidsregime sec niet leiden tot minder ongelukken. Dit zal altijd integraal bezien moeten worden en de weginrichting dient dan in overeenstemming te zijn met het snelheidsregime.

8. Op welke wijze heeft u de mogelijkheden van langzamer rijden onderzocht in het hele afwegingskader? Waarom is deze optie afgevallen?

Antwoord:
Wij hebben deze optie onderzocht. Hierbij is gebleken dat, op het wegvak tussen de Turkaaweg en Schutweg, ook bij het snelheidsregime van 60 km/h de bomen nog steeds op onveilige afstand van de weg staan. Afscherming van de bomen is niet mogelijk omdat er geen ruimte was voor de veilige plaatsing van een geleiderail. Overigens hebben wij op andere delen van de N395 wel besloten tot snelheidsverlaging. Dit betreft vooral uitbreiding van de komgrenzen. Zo zullen o.a. de komgrenzen van Middelbeers en Oostelbeers worden samengevoegd.

9. Er sneuvelen veel bomen langs provinciale wegen. In het licht van herplantplicht voor bos, bent u bereid om ook een herplantplicht in te stellen voor bomen langs provinciale wegen? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Nee, deze herplantverplichting is er al. Indien bomen langs de provinciale weg, buiten de bebouwde kom, onder de werkingssfeer van de Wet natuurbescherming vallen, dan is herplant wettelijk geregeld. Als bomen gekapt worden of door andere oorzaken afsterven, ontstaat automatisch een herplantverplichting. Wij zijn bevoegd gezag voor de Wet natuurbescherming en zien erop toe dat aan die herplantverplichting wordt voldaan. De uitvoering van deze wetgeving en het toezicht en handhaving hierop, hebben wij belegd bij de Omgevingsdienst (ODBN). In sommige gevallen hebben gemeenten aanvullend nog beleid en regels opgesteld ten aanzien van deze bomen in hun Algemene Plaatselijke Verordening (APV) of Bomenverordening. Het bevoegde gezag ziet erop toe dat de kap dan conform vergunning wordt uitgevoerd en aan de herplantverplichting wordt voldaan. De bomen binnen de kommen vallen onder de gemeentelijke kapverordening. Hierbij wordt per gemeente invulling gegeven aan herplant en toezicht op de herplantverplichting.

10. Gaat u de grootschalige bomenkap verhinderen en inzetten op alternatieven? Zo nee, waarom niet

Antwoord:
Nee, wij hebben de kap van de bomen aangevraagd. Vooraf zijn alternatieven bekeken en afgewogen, waarbij de eindconclusie was dat de kap van bomen in relatie tot de verkeersveiligheid nodig is. Daarnaast is er ten behoeve van de vergunningaanvraag een zogenaamde boomeffectanalyse (BEA) uitgevoerd. Uit dit onderzoek, blijkt dat de bomenrij met eiken tussen de Turkaaweg en Schutweg ten oosten van Diessen niet in goede conditie is. De bomen verkeren in een slechte, matige of redelijke conditie. De levensverwachting voor ca. 2/3 van de bomen varieert tussen de 0 en 15 jaar. Dit betekent dat op korte tot middellange termijn er sowieso veel bomen gekapt moesten worden om te voorkomen dat er ongelukken ontstaan door omgewaaide bomen of afgebroken takken.

11. Bent u met ons van mening dat grondig onderzoek naar oorzaken en gevolgen van het uitsterven van de ons bekende en ook van de ons minder bekende soorten uitermate belangrijk is? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Ja, wij onderschrijven het belang van goed onderzoek. In het kader van de “Nota Bos Noord-Brabant” doen wij onderzoek naar welke boomsoorten en welk genetisch materiaal we moeten inzetten voor vitale bossen. Daarnaast wordt er door diverse instituten en universiteiten onderzoek hiernaar verricht.

12. Indien ja, bent u bereid zich hier voor in te spannen?

Antwoord:
zie antwoord 11.

13. Welke bomen die op de rode lijst staan, komen voor in Brabant?

Antwoord:
Op de Nederlandse Rode lijst planten komen geen bedreigde boomsoorten voor.

14. Worden deze bomen gemonitord op gezondheid? Zo ja, hoe frequent en door wie?

Antwoord:
Niet van toepassing.

15. Zo nee, bent u bereid zich hiervoor in te spannen naar aanleiding van bovengenoemd rapport?

Antwoord:
Niet van toepassing.

16. Is uw Nota Bos in lijn met de informatie uit het rapport van het IUCN?

Antwoord:
Ja, de concept Nota Bos Noord-Brabant is in lijn met het rapport van de International Union for Conservation of Nature (IUCN). Het rapport waarschuwt voor de bedreiging en het uitsterven van inheemse boomsoorten en de er mee samenhangende biodiversiteit. De concept Nota Bos heeft mede tot doel om de bossen in Brabant om te vormen, en aan te leggen, met gebiedseigen loofbomen, die beter bestand zijn tegen klimaatverandering dan de gebiedsvreemde naaldhoutsoorten. De in het IUCN-rapport genoemde nadelen van exoten is specifiek benoemd in de concept Nota Bos. Het laten toenemen van de biodiversiteit in loofbossen, mede voor de in het rapport genoemde rode-lijst-soorten, is ook een belangrijk doel van de nota.

17. Voor zover nee, waarin wijkt uw Nota Bos af? Voor zover ja, wat zijn de overeenkomsten?

Antwoord:
Klimaatverandering en het achterblijven van biodiversiteit in de Brabantse bossen zijn de belangrijkste redenen voor de provincie om te komen met een beleidsnota. Het klimaatproof maken van de Brabantse bossen is naast de aanleg van nieuw bos het belangrijkste thema in de Nota Bos Noord- Brabant.

18. Indien nee bij vraag 16, kunt u de Nota Bos zo bewoorden dat het de conclusies van het UICN volgt? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Niet van toepassing.

19. Bent u het met ons eens dat volwassen, voor natuur en mens zeer waardevolle bomen steeds vaker het onderspit moeten delven in het kader van de zogenoemde vooruitgang? Zo nee, waar baseert u dat op?

Antwoord:
Nee, wij hebben niet de indruk dat hiervan sprake is. Als er bomen gekapt moeten worden is er sprake van een, wettelijk verplichte, zorgvuldige belangenafweging. Zeer waardevolle bomen zijn per gemeente geïnventariseerd en kennen extra wettelijke bescherming.

20. Bent u met ons eens dat er een onmiddellijke omwenteling moet plaats vinden in de waarde die provincie en gemeenten bomen toekennen, zodat het voortbestaan van de bomen die Brabant nog telt, met meer zekerheden kan worden omkleed? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Nee, in de specifieke situatie van Hilvarenbeek zijn wij van mening dat de huidige wet- en regelgeving en ons beleid voldoende waarborgen biedt.
In algemene zin vinden wij het belangrijk dat onze bossen klimaatproof worden gemaakt en het bosareaal wordt uitgebreid. Dit zal worden uitgewerkt in onze nog vast te stellen Nota Bos Noord-Brabant.

Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant,

de voorzitter, de secretaris,
prof. dr. W.B.H.J. van de Donk drs. M.J.A. van Bijnen MBA