Vragen over vang­kooien in de Groote Peel

Indiendatum: 8 mrt. 2023
Antwoorddatum: 29 mrt. 2023

Een aantal weken geleden werden op minimaal 2 locaties in de Groote Peel vangkooien voor Wilde Zwijnen aangetroffen. In deze kooien bevonden zich grote hoeveelheden lokvoer. Dit heeft bij ons geleid tot de volgende vragen.

1. Kunt u nagaan welk type kooi het betreft? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Het betreft een vangkooi type 2.0. Deze is op afstand bedienbaar en voorzien van een camera die direct (realtime) beelden verzendt naar de uitvoerder. Op basis van deze informatie kan de uitvoerder beslissen om de vangkooi (op afstand) via een app te sluiten.

2. Op wiens terrein zijn de kooien geplaatst?

Antwoord:
Op het terrein van Staatsbosbeheer, het gebied De Pelen gelegen in de gemeente Asten.

3. Zijn deze kooien geplaatst met toestemming van de terreineigenaar en de provincie?

Antwoord:
Ja, de vangkooien zijn geplaatst met toestemming van de terreineigenaar en de provincie. De Omgevingsdienst Brabant Noord (ODBN) heeft namens GS hiervoor een ontheffing op voorhand verleend aan de Faunabeheereenheid. De Faunabeheereenheid is op grond van de aan de genoemde ontheffing verbonden voorschriften, bevoegd om deze ontheffing om te zetten in een machtiging aan uitvoerende partijen. Dit gebeurt op basis van een samenwerkingsovereenkomst tussen de terreineigenaar, wildbeheereenheid en de uitvoerder (jachtaktehouder).

4. Wie houdt toezicht op het goed functioneren van de kooi en op het proces van afschot van de zwijnen?

Antwoord:
De ODBN houdt vanaf het begin tot het einde toezicht op het proces en het naleven van de voorschriften uit de ontheffing op voorhand. Onderdeel van het proces is dat zodra er concrete plannen bestaan om de vangkooi in te zetten, een afspraak wordt gemaakt met de toezichthouder om samen met de uitvoerder het uitvoeringsprotocol door te nemen. Wanneer er wilde zwijnen worden gevangen wordt de toezichthouder van de ODBN hiervan direct op de hoogte gesteld. Alle processtappen worden geregistreerd door de uitvoerder, van het inwerkingstellen van de vangkooi met lokvoer tot aan het afbreken van de vangkooi. De camerabeelden worden tot ten minste vier weken bewaard door de uitvoerder na afloop van de machtiging. Na het afbreken en verwijderen van de vangkooien wordt de machtiging ingetrokken.

5. Welke rol heeft de ODBN in de uitvoering van het proces?

Antwoord:
De ODBN is verantwoordelijk voor de verlening van ontheffingen namens GS. Daarnaast houdt ODBN toezicht op het proces, de uitvoering van voorschriften en kan indien nodig handhavend optreden.

6. Hoe wordt voorkomen dat andere soorten, zoals Ree, Das, Vos, klein wild, etc. in de kooi komen?

Antwoord:
In de ontheffing is opgenomen dat bijvangsten voorkomen dienen te worden. De doorontwikkelde vangkooi type 2.0 is ontworpen om bijvangsten te voorkomen doordat deze op afstand bedienbaar is. Met behulp van de realtime camerabeelden ziet de uitvoerder direct welke dieren aanwezig zijn in de kooi en kan op basis van deze informatie besluiten de vangkooi wel of niet te sluiten. Wanneer er onopzettelijk toch andere dieren dan wilde zwijnen gevangen worden, dienen deze onmiddellijk vrijgelaten te worden.

7. Hoe wordt voorkomen dat deze soorten gevangen worden als de klep van de vangkooi dichtgaat?

Antwoord:
Zie ook het antwoord op vraag 6. De vangkooi wordt pas gesloten wanneer daar geen andere dieren dan wilde zwijnen in aanwezig zijn.

8. Als een Vos in de vangkooi wordt gevangen, wordt deze dan afgeschoten? Zo ja, is dat legaal?

Antwoord:
Nee, de vangkooi mag enkel gebruikt worden voor het vangen van wilde zwijnen en niet voor andere dieren.

9. Bent u het met ons eens dat het vangen van andere soorten dan het Wild Zwijn illegaal is en dat dat waarschijnlijk dodelijk is voor deze dieren, alleen al door de stress die de vangkooi veroorzaakt? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Juist omdat vangkooi 2.0 wordt gebruikt is de kans op bijvangsten minimaal. Mochten er onopzettelijk toch andere dieren met de vangkooi gevangen worden dan is dat niet illegaal, onder voorwaarden dat deze direct vrij gelaten worden. Uit praktijkervaring is gebleken dat de gevangen wilde zwijnen weinig stress vertonen, zolang mensen niet te dicht bij de vangkooi komen. Wij hebben geen informatie of dat ook voor andere diersoorten geldt.

10. Hoe vaak zijn andere diersoorten in een dergelijke vangkooi ten onrechte dan wel illegaal gevangen?

Antwoord:
In de vangkooi type 2.0 hebben naar onze informatie geen bijvangsten plaatsgevonden. In het oudere type vangkooi 1.0 zijn twee reeën onbedoeld gevangen.

11. Wordt er verslag gemaakt van dergelijke "bijvangst"?

Antwoord:
Alle stappen uit het proces worden opgenomen in het Fauna-registratiesysteem, eventuele bijvangsten dus ook.

12. Is er een jaarregistratie van de vangst van dieren, zowel Zwijnen als andere diersoorten? Zo ja, kunt u ons deze cijfers doen toekomen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
De FBE rapporteert jaarlijks over de uitvoering van alle door GS verleende ontheffingen, waaronder de ontheffingen voor het vangen van dieren. Deze jaarrapportages hebben betrekking op een beheerjaar, wat loopt van 1 april tot 31 maart. De FBE publiceert de jaarrapportages op hun website o.a. hier en hier

13. Kunt u ons de jaarcijfers van de totale aantallen gevangen en gedode Wilde Zwijnen in vangkooien in Brabant doen toekomen? Graag alle cijfers sinds de provinciale toestemming voor vangkooien.

Antwoord:
Ja in onderstaande jaarrapportages en bijgaande tabel zijn het aantal gedode wilde zwijnen m.b.v. vangkooien opgenomen.

14. Bent u het met ons eens dat de inzet van vangkooien om hele families Wilde Zwijnen in 1 keer te doden, dieronvriendelijk is en extreme en onnodige stress veroorzaakt? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Het provinciale beleid streeft naar een reductie van het aantal wilde zwijnen om schade aan wettelijke belangen en de verspreiding van dierziekten zoals Afrikaanse varkenspest te voorkomen. Om dit doel na te streven is het beleidsmatig en juridisch mogelijk gemaakt en ook nodig om alle toegestane jachtmiddelen in te zetten, waaronder vangkooien. Hierbij dient stress en onnodig lijden voorkomen te worden en is het de verantwoordelijkheid van de uitvoerder om hier een inschatting van te maken. In incidentele gevallen kan echter niet volledig voorkomen worden dat gevangen wilde zwijnen stress kunnen ervaren. In 2020 heeft uw fractie daar ook technische vragen over gesteld, wij verwijzen u graag ter herinnering naar deze beantwoording

15. Bent u het met ons eens dat de inzet van vangkooien niet leidt tot significante verlaging van de totale populatie Wilde Zwijnen? Zo nee, waar baseert u uw antwoord op?

Antwoord:
Enkel de huidige beperkte inzet van vangkooien zal inderdaad niet leiden tot significante verlaging van de populatie wilde zwijnen. Deze soort is in staat om zich zeer snel te vermeerderen wanneer omstandigheden dat toelaten. Om de populatie te reduceren conform het provinciale nulstandbeleid, is de inzet van het totaal aan wettelijk toegestane jachtmiddelen noodzakelijk.

16. Bent u het met ons eens dat de aanwezigheid van een natuurlijke toppredator als de Wolf een betere invloed heeft op zowel de aantallen als het gedrag van Wilde Zwijnen om schade en overlast voor de agrarische sector te voorkomen? Zo ja, bent u bereid om de toestemming voor vangkooien in te trekken zodra zich een roedel wolven in de Groote Peel heeft gevestigd?

Antwoord:
Predator-prooidierrelaties zijn complex. In het algemeen reguleren de aantallen prooidieren de aantallen predators en is het zelden andersom. Deze ecologische relatie is evolutionair ontstaan, waarbij wolven vooral zieke of zwakkere hoefdieren bejagen en daarmee deze populaties vitaler maken. Uit onderzoeken weten we ook dat de aanwezigheid van de wolf met name invloed heeft op het gedrag van wilde hoefdieren, die zich meer zullen gaan verplaatsen. Wat precies de invloed is van de huidige gevestigde wolf in Zuidoost-Brabant op de aanwezige populaties wilde hoefdieren en schade aan landbouw is nog onduidelijk. Op bijgaande beelden is te zien dat een volwassen wild zwijn een te groot risico vormt om aan te vallen, de wolf gaat deze liever uit de weg (filmpje). Wij zien dan ook op voorhand geen reden om de toestemming voor vangkooien in te trekken zodra zich een roedel wolven in de Groote Peel heeft gevestigd.