Bestuurs­rap­portage 2018

Voorzitter,

Ik wil beginnen met een vredelievende gedachte: “laten we plantaardig voor elkaar zijn”. Of zoals Socrates het zou hebben gezegd: “spreek niet over liefde en vrede als je een dood dier op je bord hebt”.

Plantaardige eiwittransitie
Voorzitter, als op de mede door de provincie georganiseerde Klimaattop Zuid hamburgers worden geserveerd, waarvan we weten dat het het meest belastende onderdeel is van de maaltijd, dan is dat voor ons echt zorgelijk. Wij kunnen ons niet aan de indruk onttrekken dat er dan nog steeds weinig oprechte interesse is in de eiwittransitie.

Het is duidelijk dat de transitie naar een plantaardiger dieet broodnodig is voor de grote opgaven waar we voor staan. Mooi dat er in dat kader € 137.500 subsidie wordt besteed aan het bevorderen van de teelt van Nederlandse soja binnen het uitvoeringsprogramma Plantaardig, maar het is een druppel op een gloeiende plaat. Het steekt mager af tegen de vele tientallen miljoenen euro’s voor de veesector.

Ondertussen lopen provincies en landen om ons heen steeds verder voor op de provincie Brabant, die naar eigen zeggen graag “de slimste en duurzaamste agrofoodregio van Europa” wil worden. Wij vestigen nu de hoop op onze motie die wij samen met GroenLinks zullen indienen, voor meer aandacht voor de plantaardige eiwittransitie.

Warme sanering varkenshouderij
Voorzitter, dat de vleesindustrie een van de grootste veroorzakers is van klimaatverandering, dierenleed, natuurschade, fijnstofproblemen en gezondheidsschade is bekend.

In 2011 spraken we als Staten uit “dat het nodig is dat alles in het werk wordt gesteld om de veestapel terug te dringen”, namens D66 ondertekend door onze huidige landbouwgedeputeerde.

Het nieuwe kabinet komt nu met een enorme zak geld. 200 Miljoen euro om varkensrechten op te kopen, zodat eindelijk de bron van het probleem kan worden aangepakt.

Onze gedeputeerde heeft er echter voor gepleit om een groot deel van die 200 miljoen niet in te zetten voor het opkopen van varkensrechten, maar voor technologische innovaties waarvan we maar moeten afwachten wat ze ons, en vooral het leven van de miljoenen dieren zullen brengen. Zeer betreurenswaardig!

We horen graag van de gedeputeerde waarom ze niet heeft gekozen voor het maximaal verkleinen van de veestapel.

Brabantse Zorgvuldigheidsscore Veehouderij (BZV)
De Brabantse Zorgvuldigheidsscore Veehouderij zou op planning liggen. Voor zover bij de provincie bekend, is er dit lopende jaar één BZV-aanvraag goedgekeurd. Eén.

Voorzitter, ik zou toch graag van de gedeputeerde willen horen wat er zorgvuldig is aan het trekken aan een dood paard. Een dúúr dood paard dat ons de eerste twee jaar al 1 miljoen euro heeft gekost.

Wat is er twee jaar later terecht gekomen van de kritische aanbevelingen van Brabant Advies? Is het voortbestaan van de BZV nog wel gerechtvaardigd? Graag een reactie.

Sluiten van kringlopen op noord-west Europese schaal
Voorzitter, in het bestuursakkoord gaf dit college aan te gaan voor een landbouwsector “die duurzaam produceert en die de ketens op Noordwest-Europese schaal sluit”. Er zou daartoe een onderzoek worden gedaan. Nu krijgen we echter te horen dat het onderzoek ‘Sluiten van kringlopen in de landbouw op noord-west Europese schaal’ niet doorgaat, vanwege een niet gehonoreerd subsidieverzoek door de NWO.

Dus we geven als provincie zelf vele tientallen miljoenen euro’s uit aan zogenaamde verduurzaming van de sector, maar het onderzoek naar het sluiten van de kringlopen gaat niet door, omdat er geen subsidie voor komt. Dat is wel een beetje wrang.

Met het kleiner vervolg, gericht op het opzetten van een (kennis)netwerk over het verwaarden van mest, gaan we de kringlopen natuurlijk niet sluiten. Kringlopen hebben niet alleen betrekking op mest, maar ook op import van veevoer en export van vlees.

Het sluiten van kringlopen in de landbouw is van groot belang voor de verduurzaming van de sector. Wij vinden daarom dat het onderzoek ook zonder subsidie van NWO moet plaatsvinden en dienen daarom samen met GroenLinks een motie in.

Doe-het-zelf-kip
Voorzitter, dan het laatste landbouwonderwerp: de doe-het-zelf-kip. We hebben ons daar toch wel over verbaasd. Niet dat daar ophef over ontstond, maar over het programma zelf.

De provincie bestendigd het systeem waarin jaarlijks 150 miljoen Brabantse kippen op industriële wijze worden verwekt, vetgemest en gedood. We vinden het dan ook belachelijk dat we dat erbarmelijke gegeven onder de aandacht denken te kunnen brengen, door mensen thuis een kip te laten opgroeien. Dat is absoluut niet te vergelijken met de situatie in de intensieve veehouderij.

Onze aanbeveling is om dit soort projecten niet meer te ondernemen.

Groen Ontwikkelbedrijf
Voorzitter, dan naar de natuuronderwerpen.

Wat betreft het Groen Ontwikkelbedrijf: de nieuw toegevoegde KPI’s geven ons meer inzicht in de voortgang en knelpunten van de totstandkoming van het Natuurnetwerk Brabant. Complimenten daarvoor. Toch laten de kosten en uitgaven voor aankoop, verkoop en doorleveren zich nog steeds moeilijk ramen. De projecten voor natuurherstel en beheer worden duurder. Komt dat omdat het laaghangend fruit is geplukt? Deelt u met ons de vrees dat voor natuur uiteindelijk toch geld te kort is. Denkt u dat we onze doelstelling voor 2027 gaan halen, en is dit de hoogste versnelling?

Programmatische Aanpak Stikstof (PAS)
Er wordt vol ingezet op de PAS-herstelmaatregelen omdat er dringend behoefte is aan ontwikkelruimte om meer geld te verdienen. Daar waar het extra natuur oplevert hoor je ons niet klagen, afgezien van het feit dat ontwikkelruimte wordt uitgegeven voordat de herstelmaatregelen zich hebben kunnen bewijzen. Als het alleen maar gaat om plaggen en nathouden is het niet meer dan symptoombestrijding.

Hiermee kunnen natuurdoelen op de lange termijn niet worden gewaarborgd.

Krammer-Volkerak en verzilting
Voorzitter, de waterkwaliteit van het Krammer-Volkerak, als zoet meer, is de laatste jaren sterk verbeterd. Het aantal vogelsoorten is sterk toegenomen en het gebied is voor steeds meer vogelsoorten gekwalificeerd als een Natura 2000 instandhoudingsdoel.

De provincie zet zich echter nog steeds in om verzilting van het meer te realiseren, terwijl dat een aantal grote nadelen oplevert: verloren natuurwaarden, instabiliteit van de waterkwaliteit, sterfte van planten en dieren. Ook nadelen voor de landbouw, zoals deze zomer pijnlijk duidelijk is geworden.

Het enige voordeel voor de provincie is dat een verzilt bekken minder gevoelig is voor de aanvoer van voedselrijk water. Maar we zouden geen natuur moeten vernietigen alleen maar omdat het makkelijker is om ons geëutrofieerde en zelfs met blauwalg vervuilde water op deze manier te kunnen lozen. Bronmaatregelen zijn beter dan end-of-pipe oplossingen: minder mest, dus!

We roepen GS op om de verziltings-lobby richting het Rijk te staken, en dienen een motie in. De gereserveerde gelden kunnen we inzetten voor schone rivieren, zodat we echt aan de KRW-doelen voldoen.