Begroting 2019

Voorzitter,
Ook uit deze begroting moeten we concluderen dat er nog steeds niet echt doorgepakt wordt op de prangende opgaven waar we deze eeuw voor staan, met name op het gebied van klimaat, natuur en duurzaamheid.

Ondertussen zet het college opnieuw voluit in op economische groei. Een college van meer, meer, meer. Maar je kunt je afvragen of die weg voor Brabant wel zo goed uit pakt.

Moeten we wel blij zijn met die economische groei? En dus meer Brabanders, meer woningen, meer wegen, meer auto’s, meer industrieterreinen, meer arbeidsplaatsen, meer consumenten en meer consumptie, meer afval, meer drinkwaterbehoefte, en meer energiegebruik.

Het “meer, meer, meer" van dit college houdt in dat het steeds moeilijker wordt om een werkelijk duurzame samenleving te realiseren. Daar valt niet tegen op te boksen met mooie woorden, met zonnepanelen, windturbines, snelfietspaden en elektrische auto’s.

Elke politicus weet wat je moet doen om het klimaatprobleem aan te pakken. Er is alleen geen enkele politicus die weet hoe hij nadien nog verkozen moet raken, zei Vlaams politicus Bruno Tobback

Koudwatervrees
Volgens mij hebben veel partijen koud water vrees. We kunnen wel een begin maken: de veestapel inkrimpen, minder autorijden, minder vliegen, maar ook minder pakjes bezorgen en minder inzet op de wegwerpmaatschappij. De boodschap zou moeten zijn: meer welzijn en niet meer welvaart.

Helaas heeft u er een handje van om vooral in te zetten op “u vraagt en wij draaien”, met een link naar de nieuwe omgevingswet. Alles is een verdienmodel, tot aan de natuur aan toe.

Een overheid die vooral goed is in het weggeven van rechten, zei het om ammoniak uit te stoten of dieren in de natuur te doden, en weinig op heeft met het beschermen van dat wat kwetsbaar is. Juist een taak van een overheid.

Treurig om te zien dat bescherming van onze leefomgeving, onze gezondheid, de natuur, alle dieren die er leven, feitelijk onze planeet, steeds meer moet komen van burgers zelfs.

De grenzen van economische groei zijn bereikt, en overheden zijn niet bij machte om grenzen te stellen, laat staan om ze te bewaken:
Zie de Urgenda-rechtszaken (de uitstoot van broeikasgassen moet eind 2020 met tenminste 25% verminderd worden ten opzichte van 1990, oordeelde het gerechtshof van Den Haag in een procedure van Urgenda, tegen de Staat), zie het van tafel halen van ontheffingen voor afschot van ganzen door de rechtbank (de rechtbank heeft in Zuid-Holland geoordeeld dat een verband tussen meer ganzen en meer schade niet kan worden aangetoond, en de ontheffing om het aantal ganzen rücksichtsloos terug te brengen is van tafel) en zie de recente PAS-ontwikkelingen (het Europese Hof heeft afgelopen woensdag een oordeel geveld over de excessieve ammoniak-uitstoot van de intensieve veehouderij in Nederland. Aan jaren van legale zwendel met onterecht verleende vergunningen komt nu een einde! Oftewel, plaggen en nathouden helpt niet meer).

Klimaatparagraaf
Voorzitter,
Om als Staten voortaan per Statenvoorstel een duidelijk beeld te hebben van de klimaatgevolgen van het provinciaal beleid, stellen wij voor om een klimaatparagraaf aan de Statenvoorstellen toe te voegen. We dienen daarom een motie in.

Mobiliteit
We blijven bij de klimaatopgave, maar nu specifiek voor mobiliteit.

Voorzitter,
Het aantal auto’s in Brabant stijgt. We zien de CO2-uitstoot voor vervoer alleen maar toe nemen. We zien een voorzichtige gedragsverandering bij GS, maar het beleid is vooralsnog vooral gericht op meer asfalt.

Alternatieven zoals thuiswerken en co-werkplekken, maar ook het werk meer lokaal organiseren dragen niet alleen bij aan minder woon-werkverkeer maar ook minder CO2-uitstoot.

Helaas lijkt GS op dit vlak nog geen aanstalten te maken. De verantwoordelijkheid hier wordt op de werkgevers afgeschoven. Daarom dienen we een motie in om de extra inkomsten van opcenten – € 6,3 mln per jaar – in te zetten ter vermindering van woon-werkverkeer.

En, voorzitter, een deel van het woon-werkverkeer kan natuurlijk ook heel goed per fiets plaats vinden. De provincie zet hier al op in met B-Riders en de eerste snelfietsroutes die in 2020 gerealiseerd moeten zijn. Echter, bij grote infrastructurele projecten vallen snelfietsroutes soms buiten de boot.

Wij stellen voor om de realisatie van snelfietsroutes op te schalen, en te komen met een sluitend netwerk van snelfietsroutes, waardoor snelfietsroutes ook met hoge prioriteit worden mee genomen bij infrastructurele projecten van het Rijk.

Voorzitter,
Momenteel worden de ontwikkelingsmogelijkheden van Eindhoven Airport onderzocht. Belanghebbenden kunnen participeren en kiezen uit een gelijk aantal vluchten, groei van het aantal vluchten, groei van het aantal vluchten en groei van het aantal vluchten.

Vooralsnog weet de luchtvaartbusiness de klimaatdans goed te ontspringen, maar dat kan zo niet blijven. Wij vragen u daarom om ook krimpscenario’s op te nemen in het onderzoek en bovendien alle beschikbare invloed aan te wenden voor een zo groot mogelijke vermindering van uitstoot van Eindhoven Airport.

Landbouw
Voorzitter,
Grootschalige mestverwerking is meerdere malen de revue gepasseerd. En naarmate zich meer initiatieven ontvouwen, neemt de weerstand toe. Zoals in Landhorst, Oss, Roosendaal en Sterksel. Op lokaal niveau, zowel bij burgers als politiek, is er doorgaans geen draagvlak voor.

Wij verzoeken Gedeputeerde Staten per motie om de koers van het mestbeleid te wijzigen, zodat grootschalige mestbewerking niet meer leidend is.

Voorzitter,
Het is natuurlijk niet meer te ontkennen dat de vervanging van dierlijke eiwitten voor menselijke consumptie door plantaardige eiwitten een supereffectief middel is voor het behalen van klimaatdoelstellingen, het sluiten van kringlopen en het verkleinen van de ecologische voetafdruk.

Inmiddels is Britt Dekkers via De Wereld Draait Door een warm pleitbezorger van de vegetarische frikandel, die volgens haar superlekker is.

Helaas is er in Brabant weinig aandacht voor deze verandering. De uitgaven blijven voor het overgrote deel hangen bij de gangbare veehouderij, waardoor vele tientallen miljoenen euro’s in de bodemloze gierput verdwijnen. Voor de toekomstgerichte transitie van onze voedselconsumptie is daarentegen nog geen anderhalve ton gereserveerd.

Daarom vragen wij met een motie samen met GroenLinks om nu serieus werk te maken van de eiwittransitie in Brabant.

Naast de eiwittransitie zal er toch ook echt werk gemaakt moeten worden van het sluiten van de kringlopen. We dienen onze eerder aangehouden motie in.

Samenleving
Voorzitter,
als beschermheer weet u natuurlijk dat philharmonie zuidnederland nog geen zes jaar geleden is opgericht. Het idee was dat het orkest een jaar of tien gegund zou worden om alles op te bouwen. Het is dan ook begrijpelijk dat men vanuit Limburg not amused is dat wij ons deel van de bijdrage gekort hebben.

Want feit is dat om de begroting van dit jaar rond te krijgen er een greep uit de reserves is gedaan. Voor een sluitende begroting 2019 gaat er stevig in de activiteiten gekort worden. Tenzij we in overleg met de philharmonie tot een eerlijke ondersteuning komen, lijkt het dus een aflopende zaak te worden.

We dienen een motie in en vragen GS: “kom er samen met philharmonie zuidnederland uit, of het eindigt met twee violen en een trommel en een fluit!”

Van violen naar ouderwoningen. Er is bij ouderen veel behoefte aan specifieke woonvormen. Hoewel de provincie goed zicht heeft op de initiatieven, gezien de beantwoording van de technische vragen, komen veel initiatieven niet van de grond, vooral door lage prioritering vanuit de gemeenten.

We vragen u dan ook om in samenwerking met de partners, zoals ouderenbonden, te kijken wat de provincie hier aan kan bijdragen.

Dieren in het wild
Voorzitter,
Het is u misschien al opgevallen: zoveel moties van de Partij voor de Dieren, maar geen enkele gaat direct over dieren! Ik kan u gerust stellen.

Door het overmatig toeteren van de jachthoorn zijn bestuurders in Brabant doof geworden voor een redelijk alternatief voor het bejagen van wilde zwijnen.

En dat terwijl algemeen erkend wordt dat met name jagers en jachtactiviteiten het grootste risico vormen voor verspreiding van Afrikaanse Varkenspest, alsook dat door de provincie is bevestigd dat wilde zwijnen in Brabant door jagers zijn uitgezet.

Desalniettemin blijft het college de jagerslobby omarmen als hoeders van de Brabantse natuur.

In dat licht is het treurig om te ervaren dat het college niets heeft gedaan met de inbreng van vele experts die op basis van feiten niet meegaan met het apocalyptische beeld dat nu van wilde zwijnen wordt geschetst. Diverse experts hebben de mogelijkheden geschetst voor een harmonisch samenleven met wilde zwijnen in Brabant, zoals in leefgebieden.

Daarom willen we af van die tunnelvisie, ingegeven door de loop van het geweer. Het is klip en klaar dat groeperingen die voor afschot zijn, ZLTO en de KNJV, de boventoon voeren in de discussie, zowel via de FBE als via de zwijnentafels.

Opvang inheemse Dieren
Voorzitter,
Bij de behandeling van Inpassingsplan Windenergie A16 dienden wij een motie in om Fauna Opvang Brabant financieel te ondersteunen, vanwege extra slachtoffers onder vogels en vleermuizen, die als gevolg van de windturbines vallen.

Dit betekent dat de Fauna opvang extra wordt belast op het gebeid van vervoer, opvang en revalidatie van de dieren. Mensen worden gecompenseerd voor de overlast die zij ondervinden in de vorm van geluid, slagschaduw of een verpest uitzicht vanuit hun tuin. De echte slachtoffers zijn de dieren die de klappen moeten opvangen.

Wij hebben het advies om deze motie bij de begroting in te dienen ter harte genomen met de verwachting dat wij hier op u kunnen rekenen.

Minder vee
Voorzitter,
Eind 2011 hebben we als Provinciale Staten uitgesproken dat we alles in het werk zullen stellen om de veestapel terug te dringen: “genoeg, geen vee erbij”.

Maar de veestapel is in de tussentijd alleen maar groter geworden. Ook het aantal megastallen blijft groeien, waardoor steeds meer boeren werkeloos worden.

Een inschatting van het ministerie is dat meer dan 90 procent van de vleesvarkens in volautomatische stallen wordt gehouden. Met als nieuw absoluut dieptepunt de dood van 1200 varkens gestikt in een stal in Haaren.

De bio-industrie draagt meer bij aan klimaatverandering dan alle auto’s en vliegtuigen bij elkaar. Als innovatieve bestuurder kunt u het zich niet veroorloven om daar lijdzaam op toe te zien.

Er is vanuit het Rijk een eerste aanzet tot krimp, in de vorm van de Warme Sanering Varkenshouderij. Als provincie hebben we de passieve stalderingsregeling, maar die is vooralsnog een flop.

We kunnen een grote slag maken voor een klimaatneutraal Brabant in 2050, door actief op een duidelijke afname van de veestapel in de Brabant in te zetten. Onze laatste motie van deze termijn gaat daarom over het krimpen van de veestapel,

Want voorzitter,
voorts zijn wij zijn nog steeds van mening dat er een einde moet komen aan de bio-industrie!